برفک دهان و درمان (Oral candidiasis)
استوماتیت کاندیدیاز یا برفک دهان و درمان به شکل برجستگی‌های سفید خاکستری در
روی مخاط دهان و زبان بروز کرده که با کندن این ضایعات مناطق خونریزی‌دهنده ایجاد
می‌شود.ضایعه اغلب اگزودای سفید دارد. برفک دهان به دلیل از بین رفتن باکتری‌های
مفید موجود دردهان ایجاد می‌شود وبا این وضع قارچ‌های کاندیدای موجود در دهان رشد
بیش از حد پیدا می‌کنند و بصورت برفک در دهان دیده می‌شوند. برفک دهان اکثراً توسط
قارچ کاندیداآلبیکانس و گاه توسط قارچ‌های کاندیدا گلابراتا و کاندیدا تروپیکالیس ایجاد می‌شود.
این بیماری نباید با لوکوپلاکیا اشتباه گرفته شود. ضایعات لوکوپلاکیا بیشتر درکناره‌های
زبان است، درحالی که ضایعات برفکی معمولاً در روی زبان و سایر نقاط دهان دیده می‌شود.
در کودکان
برفک دهان اغلب در نوزادان دیده می‌شود. در نوزادان اغلب به دنبال عبور از کانال
زایمانی و بعلت وجود کاندیدا در آنجا نوزاد دچار این بیماری می‌شود.
درمان در کودکان
درمان با قطره نیستاتین یا کلوتریمازول موضعی برای حداقل ده روز است.
در بزرگسالان
عامل این بیماری مخمر کاندیدا آلبیکانس است. برفک دهان درانسان‌های سالم نیز
ممکن است رخ دهد، اما در بزرگسالان اکثراً عوامل زیر زمینه‌ساز بیماری هستند:
- استرس: استرس شدید و طولانی در بدن باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول می‌شود.
- این هورمون با کاهش ایمنی بدن و افزایش قند خون، میتواند موجب ایجاد برفک دهان شود.
- کسانی که در دوره‌ای از آنتی‌بیوتیک یا دهانشویه‌های ضد باکتری استفاده کرده‌اند.
- به عنوان عفونت فرصت طلب در بیماران دچار ضعف ایمنی مانند ایدز
- کسانی که دیابت دارند.
- کسانی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند.
- زنان باردار.
- کسانیکه دچار نقص در هضم غذا هستند.
بیشتر بیماران بدون علامت هستند ولی ممکن است هنگام غذا خوردن دردداشته
باشند یا درآغاز ابتلا از طعم بد دهان گله داشته باشند.
پاپیلای سطح پشتی زبان محل ابتدایی توده شدن این ارگانیسم در حفره دهان
ناقلان سالم دارای دندان است.
درمان در بزرگسالان
- درمان در بالغین از ترکیبات استروئیدی و فلوکونازول استفاده می‌شود. داروهایی
- مانند نیستاتین، میکونازول، آموفوتریسین بی.
- مصرف محلول دهانشویه نیستاتین در کم کردن برفک دهانی مؤثر است. نیستاتین دهانشویه
- مورد استفاده از دسته پلی‌ان‌ها و در حقیقت یک ترکیب آنتی‌بیوتیک ضد قارچی
- تتراماکرولیدی میباشد. مصرف بصورت ۴ بار در روز است.
- مصرف دهانشویه کلرهگزیدین بدون الکل نیز در کم کردن برفک دهانی مؤثر است. مصرف این
- دهانشویه بصورت دو بار در روز است. دهانشویه کلرهگزیدین، یک دهانشویه آنتی‌سپتیک
- است که توسط بسیاری از مطالعات بالینی و آزمایشگاهی، به عنوان یک داروی موضعی ضد
- باکتری و قارچی کاندیدا معرفی شده‌است. از داروها و فراورده‌های گیاهی نیز در درمان بیماری‌های
- دهان استفاده می‌شود، براساس تحقیقی در سال ۲۰۱۴، مشخص شد گیاه گلنار فارسی
- نیز دارای تأثیر بسزایی در درمان آفت دهان میباشد. شاهین گوانجی در این تحقیق اثر عصاره الکلی
- و آبی گیاه گلنار فارسی را بر روی آفت‌های مینور مورد بررسی قرار داد که نتایج مطلوبی دریافت کرد.
- در تحقیق دیگر گوانجی اثر دو داروی amphotricin B و ketoconazole را بر روی بیماری کاندیدیازیس مورد
- بررسی قرار داد و نتایج مطلوبی از اثرات این داروها بدست آمد.
رژیم غذایی ضد کاندیدا
باتوجه به اینکه قارچ‌های کاندیدایی در محیط شیرین و اسیدی رشد می‌کنند، برای مقابله با آنها
باید رژیم غذایی خود را کمی تغییر دهید و از مصرف غذاهای اسیدی و قنددار خودداری کنید از جمله:
- پنیر مانده
- کلیه مشروبات الکلی (آبجو، لیکور، شراب )
- شکلات
- میوه‌ها (خشک و تازه)
- غذاهای تخمیر شده
- قارچ
- سرکه و ترشی جاتی که سرکه دارند (پیاز ترشی، خیارترشی)
- پاستا
- انواع مواد شکر دار (شیرینی جات، عسل، شربت‌ها)
- ادویه جاتی که شکر و سرکه دارند(سس کچاپ، سس استیک)
- سبزیجاتی مانند خیار و چغندر و کنسروهای گوجه
- گوشت‌های هورمونی
- فست فود و غذاهای آماده فریزری
آموزش کامل انواع تزریقات مرحله ۱
ناتوانی پرستار در تزریقات صحیح دارو ممکن است نتایج منفی به بار آورد. اشتباه در انتخاب
محل مناسب تزریق از نظر منطقه آناتومیکی بدن ممکن است منجر به صدمه رسیدن به
عصب و استخوان شود بسیاری از مدد جویان خصوصا کودکان از تزریق وحشت دارند اگر
پرستار فراموش کند قبل از تزریق دارو به داخل بافت سرنگ را آسپیره کند ممکن است دارو
وارد شریان یا ورید شود. تزریق حجم زیادی از دارو در یک محل ممکن است منجر به بروز درد زیاد یا صدمه بافتی گردد.
تزریقات: Administration of injection
یک روش رساندن دارو به بدن تزریقات است که حتما باید از تکنیکهای آسپتیک استفاده شود.
پرستار تزریقات را به ۴ طریق انجام می دهد:
۵ـ تزریق بصورت پانسیون مانند پانسیون مایع نخاعی SCF
برای اطمینان از اینکه دارو در محل مورد نظر تزریق شود هر کدام از روش های فوق احتیاج
به مهارتهای بخصوصی دارد. اثرات دارو در تزریقات بستگی به میزان جذب دارو به سرعت توسعه
می یابد و پرستار می تواند بدقت عکس العمل مریض را بعد از تزریق مشاهده کند.
انجام تزریقـات Administering injections:
هر راه تزریقی ، بسته به نوع بافتی که تزریق در آن صورت می گیرد بطور خاصی انجام می شود
ویژگیهای بافتها میزان جذب داروها و شروع اثر آنها را تحت تأثیر قرار می دهد و قبل
از تزریق یک دارو ، پرستار باید حجم دارو، خواص دارو (برای مثال مواد محرک ، غلظت) و موقعیت
آناتومیکی محل تزریق را بداند (مثلا وضعیت عروق و اعصاب بزرگ). عدم توانایی یک پرستار در انجام
تزریقات به نحو احسن، می تواند نتایج معکوس داشته باشد. انتخاب نامناسب محل تزریق ممکنست
باعث صدمه یا استخوانی در آن ناحیه شود اگر پرستار قبل از تزریق مایع داخل عضله را آسپیره نکند
امکان دارد که سوزن بطور تصادفی در شریان یاورید قرار گیرد و ایجاد اشکال نماید. تزریق حجم زیادی
از یک محلول باعث درد شدید ناحیه شده و ممکن است
به ضایعه بافتنی موضعی ختم شود. بسیاری از بیماران بخصوص بچه ها از تزریقات می ترسند .
بعضی از بیماران مزمن ممکنست روزانه چند تزریق دارا باشند .
تزریق زیرجلدی: (به انگلیسی: Subcutaneous injection) جهت تزریق بسیاری از داروها ازجمله
انسولین، مورفین و هروئین و نیز بعنوان روشی مخالف با تزریق داخل وریدی مورد استفاده قرار میگیرد.
بافت زیر جلدی (Subcutaneous) یک بافت همبند غنی از بافت چربی با خونرسانی کم بوده وبه همین
دلیل معمولاً سرعت جذب دارو در آن طولانی تر از عضله است. هدف از تزریق زیر جلدی، جذب آرام دارو
و با حجم تزریق محدود میباشد. این روش جهت تزریق داروهایی بمانند انسولین که باید در بافت چربی
بطور تدریجی جذب شود، روش ایده‌آلی بوده که با کمترین درد، امکان تکرار چندین نوبت تزریق را فراهم میسازد.
از ماساژ دادن ناحیه، پس از تزریق انسولین یا هپارین باید خودداری شود چراکه باعث جذب سریعتر دارو شده
و باعث التهاب بافتی میگردد.
توضیح ۲: بافت زیر جلدی (Subcutaneous) یک بافت همبند شل غنی از بافت چربی با خونرسانی
کم بوده و به همین دلیل معمولاً سرعت جذب دارو در آن طولانی‌تر از عضله است (۲۰ تا ۳۰ دقیقه
در مقابل ۵ تا ۱۰ دقیقه در تزریقات عضلانی) البته برخی از داروها سرعت جذبشان از بافت زیر جلدی
برابر با عضله است (نظیر هپارین). برای تزریقات S.C معمولاً از سرنگ‌های ۲ میلی‌لیتر یا کمتر و سرسوزن
نمره ۲۴ تا ۲۶ و با طول ۱٫۵ سانتیمتر استفاده می‌شود. تزریقات S.C را می‌توان در هر نقطه‌ای انجام داد
(نظیر بی‌حسی‌های موضعی) ولی محل‌های رایج قسمت فوقانی خارجی بازو، جلوی ران، روی شکم
و روی کتف‌ها می باشد.
همانند تزریقات عضلانی بایستی در S.C نیز قبل از تزریق آسپیراسیون انجام شود (به‌جز در مورد هپارین).
روش کار بدین ترتیب است که چینی از پوست محل با انگشتان یک دست گرفته و بلند شده و سپس سوزن
با زاویه ۴۵ تا ۹۰ در جه زیر جلد وارد و پس از آسپیراسیون تزریق می‌شود حداکثر گنجایش بافت زیر جلدی
در یک نقطه (بدون بروز درد شدید) حدود ۲ میلی‌لیتر است و نبایستی بیش از ۵ میلی‌لیتر تزریق شود.
مراحل تزریق زیرجلدی:
پوست بالا کشیده شود.
ورود سوزن به بافت سریع و تزریق آهسته انجام گیرد.
تزریق ماهیچه‌ای(عضلانی):
رایجترین نوع تزریق آمپول به بیمار معمولاً به شیوه تزریق ماهیچه‌ای است. هنگامیکه دارو جذب
گوارشی ندارد یا به آن آسیب می‌زند یا پس از جذب در کبد به مقدار زیاد تخریب می‌شود مجبور
به استفاده از روش تزریق هستیم. در بین روش‌های مختلف تزریق چنانچه مقدار دارو زیاد باشد یا
بافت‌های سطحی را تحریک کند یا احتیاج به جذب سریعتر باشد آن را داخل ماهیچه تزریق می‌کنند.
نحوه تزریق عضلانی :
معمولاً سرنگ ۲-۵ میلی لیتری بکار می‌رود.
شماره و طول سوزن بسته به نوع ماهیچه؛ محل تزریق یا میزان بافت چربی که ماهیچه مورد نظر
را پوشانیده‌است و سن بیمار متفاوت میباشد. برای تزریق در ماهیچه سرینی (گلوتئال) معمولاً از
سوزن شماره ۲۰-۲۳ استفاده می‌شود و برای تزریق در ماهیچه دالی معمولاً از سوزن شماره ۲۳-۲۵ استفاده می‌شود.
۱۲ بیماری شایع جسمی در دوران سالمندی
بیماری های جسمی دوران سالمندی
بیماری در هر سنی سراغ انسان ها می آید اما بیماری هایی وجود دارند که خاص
دوران سالمندی اند و در دوران جوانی به ندرت دیده می شوند. بیشتر این بیماری ها
درمان قطعی ندارند ولی غالبا قابل کنترل اند.
۱. کم شدن خواب افراد مسن
اکثر سالمندان با مشکلات خواب مواجه می شوند. بی خوابی و علایم مربوط به آن،
بخشی از روند پیری به حساب نمی آید و باید به درمان آن پرداخت چرا که در زمان
خواب است که بدن آن ها ترمیم می شود.
خواب باعث می شود سیستم ایمنی بدن برای مقابله با میکروب ها و عفونت ها تقویت
شود. در صورت نداشتن خواب کافی افراد مسن ممکن است دچار مشکلات مربوط به
خلق و خو و حافظه شوند. بدن به ۸ الی ۹ ساعت خواب نیاز دارد.
۲. قدرت شنوایی سالمندان
بیماری مهمی که در گوش سالمندان دیده می شود، همان کاهش شنوایی است.
کاهش شنوایی روی کیفیت زندگی سالمند تاثیر می گذارد.
اختلال شنوایی در سالمندان ناشی ازتخریب سلول های شنیداری عصبی است
که معمولا موجب می شود فرد متوجه صداهای زیر نشود. الگوی دیگری هم در کاهش
شنوایی سالمندان دیده می شود که در آن پیدا می کند و فرد همه فرکانس ها را به
خوبی متوجه نمی شود. هر دو گروه باید از سمعک جهت تقویت صدا استفاده کنند.
سمعک ها به دو گروه آنالوگ و دیجیتال (قابلیت برنامه ریزی دارد) طبقه بندی می شوند.
افرادی که کاهش شنوایی خفیف دارند یا به انجام کارهای دقیق نیاز ندارند، باید از سمعک
های آنالوگ استفاده کنند.
ولی بیمارانی که به دقت در شنیدن نیاز دارند و الگوی کم شنوایی شان طوری است که
مشکلشان با سمعک آنالوگی برطرف نمی شود باید از سمعک های دیجیتال استفاده کنند.
۳. زمین خوردن سالمندان
سرگیجه، درد مفاصل، عدم تعادل و بسیاری عوامل دیگر در افتادن و زمین خوردن افراد
سالمند نقش دارند. در ایالات متحده امریکا، هیچ حادثه ای بیشتر از زمین خوردن، منجر
به مرگ سالمندان نمی شود.
افتادن یکی ازجدی ترین نگرانی های افراد مسن محسوب می شود. یکی از مهم ترین
دلایل مربوط به زمین افتادن ها، استفاده نامناسب یا بیش از اندازه از داروها است، به
ویژه آن داروهایی که تعادل را تضعیف می کنند.
همچنین در افراد مسنی که بیش از ۵ یا ۶ دارو در روز مصرف می کنند به علت تداخل منفی
داروها، گاهی عدم تمرکز، سرگیجه و عدم تعادل دیده شده است. نکته بسیار مهم دیگر
موانع موجود در محیط است.
نمونه هایی از این عامل وضعیتی، شامل: صندلی ها و توالت هایی که خیلی کوتاه هستند،
نبود دستگیره نرده، ناموزون بودن ارتفاع پله ها، فرش کردن نامناسب قالی ها و قالیچه ها،
سطوح لغزنده و لیز و کفش های نامناسب است.
متاسفانه، نیمی از افراد مسنی که زمین می خورند، هرگز راه رفتن مناسب خود را به دست نمی آورند.
۴. آلزایمر، بیماری شایع در دوران سالمندی
آلزایمر مرگ تدریجی حافظه است و در افرادی که کهولت سن دارند بیشتر دیده شده است.
آمار مرکز بین المللی آلزایمر نشان می دهد که تعداد مبتلایان به آلزایمرتا سال ۲۰۵۰میلادی
، به ۱۳۰میلیون نفر به ویژه در کشورهای در حال توسعه می رسد.
فعالیت های مغزی مانند حل کردن جدول یا بازی شطرنج جلوی ابتلا به آلزایمر را نمی گیرد
اما این فعالیت ها باعث می شود از تعداد بیشتری از سلول های مغزی کار کشیده شود در
نتیجه ذخیره سلول های فعال بیشتر است.
اگر چنین افرادی دچار آلزایمر شوند با توجه به ذخایر سلولی شان، سرعت علائم و تشدید
بیماری را به تاخیر می اندازند.
اضافه وزن در میانسالی نه تنها احتمال آلزایمر را افزایش می دهد، بلکه سبب
آلزایمر زودرس می شود.
۵. آرتریت، معضل سالمندی
آرتریت (التهاب مفصل) بیماری است که می تواند تمام مفاصل را گرفتار کند اما در اعضای
دارای تحمل بار و پر کار مانند زانو، باسن، مچ پا، مچ دست و دست شایع تر است.
۶. آرتروز
اصطلاح عامیانه آرتروز، همان ساییدگی غضروف مفصلی است. غضروف انسان های از ۳۵-۳۰
سالگی تغییر می کند. این پدیده فیزیولوژیک و طبیعی است.
در صورتی که فشار روی غضروف به مدت طولانی زیاد باشد، غضروف تخریب می شد و درد ایجاد
خواهد شد. با افزایش شدت بیماری، درد و خشکی اندام هنگام برخاستن از خواب به آن اضافه
می شود. خشکی اندام ها تقریبا نیم ساعت طول می کشد و به مرور و با حرکت بیمار از بین می رود.
آرتروز درمان ندارد ولی راه هایی برای تسکین درد وجود دارد؛ مثلا بیماران به عضو دچار آرتروز
فشار نیاورند و از داروهای غضروف ساز و مسکن ها استفاده کنند. البته مصرف طولانی مدت
مسکن به هیچ وجه توصیه نمی شود.
غضروف آسیب دیده معمولا در زانوهاست و برای کاهش درد و کم کردن فشار از روی زانو به
بیماران توصیه می شود از توالت فرنگی، تخت و صندلی هنگام خواندن نماز یا خوردن غذا استفاده کنند.
۷. پوکی استخوان، دردی آشنا در سالمندی
با افزایش سن، ماده پروتئینی و معدنی استخوان و به دنبال آن تراکم استخوانی کم می شود
ولی شیوه بد زندگی، نداشتن تغذیه خوب (بدون کلسیم و مواد معدنی و پروتئین)، کمبود اشعه
خورشید در محل زندگی مثل کشورهای اسکاندیناوی و نزدیک قطب، تحرک ناکافی و وجود بیماری های کلیوی
و غددی و مصرف بعضی از داروها، این روند را تسریع می کند. در پوکی استخوان، خطر شکستگی افزایش می یابد.
پوکی استخوان از شایع ترین بیماری های دوران سالمندی است.
پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و اولین علامتی که می تواند فرد را متوجه کند، شکستگی
است، اما آزمایشی به نام سنجش تراکم استخوان وجود دارد که میزان پوکی را مشخص می کند.
در این مواقع جلوگیری از پیشرفت بیماری الزامی است چون شکستگی های دوران سالمندی به راحتی
بهبود نمی یابند و ممکن است باعث از کار افتادگی بیمار شوند.
انجام تمرینات ورزشی منظم نیز ضرورت دارد؛ شنا رفتن، وزنه زدن، پیاد هروی، دویدن و انجام سایر ورز شهای
استقامتی به طور منظم به فرد کمک می کند از پوکی استخوان در امان باشد.
وقتی صحبت از تغذیه مناسب زنان و مردان در ۵۰ سالگی به میان می آید، نیاز به دریافت ویتامین C و
ویتامین D اهمیت پیدا می کند.
به طور کلی، زنان میانسال و مسن بیش از زنان جوان درمعرض خطر ابتلا به بیمار یهای قلبی وپوکی استخوان
قرار دارند، بنابراین اگر به دریافت ویتامین های لازم توجه نکنند، خطر بیشتری متوجه آن ها خواهد بود.
یکی از ویتامین هایی که اغلب مورد چشم پوشی قرار می گیرد، ویتامین ۱۲B است. ویتامینی که اکثر افراد
نمی دانند به آن احتیاج دارند. با این حال، ویتامین ۱۲B یکی از مهمترین نیازهای تغذیه خانمهای بالای ۵۰ سال
است که می توانند از طریق مصرف مکمل های ویتامینه دریافت کنند.
۸. عفونت ادراری در دوران سالمندی
زنان بیشتر از مردان به عفونتهای ادراری مبتلا می شوند.کاهش شدید در سطح استروژن پس از
یائسگی باکتریها را تشویق به رشد در مجرای ادرار می کند. عفونتهای ادراری ممکن است
هنگام استفاده از استخر نیز رخ دهد.
در مردان پروستات بزرگ شده نیز می تواند خروج ادرار را کند کرده و منجر به عفونت ادراری شود.
در هر دو گروه زنان و مردان، پیری اعصاب مثانه منجر به تجمع ادرار می شود و این علت یک
محیط ایده آل برای رشد باکتر یها ایجاد می کند.
کمردرد ناشی از عفونت های ادراری می تواند به این مفهوم باشد که عفونت به کلیه ها گسترش یافته است.
عفونت ادراری باید با آنتی بیوتیک درمان شود. در صورت عدم درمان و انتشار آن به کلیه ها،
عفونت های بالقوه کشنده در جریان خون رخ می دهد.
۹. پارکینسون
پارکینسون بیماری نورودژنراتیو است؛ یعنی سلول های مغزی یا بافت مغزی عصبی تخریب می شوند.
سالمندان دچار پارکینسون با مشکلات عدیده ای به ویژه در زمینه خوردن غذا و یا آشامیدن مایعات مواجه هستند.
۱۰. بیماری های التهابی عروق در دوران سالمندی
در این بیماری عروق بزرگ درگیر می شوند. التهاب در عروق باعث مختل شدن خون رسانی می شود.
عروق درگیر ممکن است در شریان آئورت یا شریان های اندام ها باشد. بیماران با سردرد،
قفل شدن فک و دردهای ناحیه شانه و گردن، خستگی، تب خفیف، کاهش اشتها و … مراجعه می کنند.
این بیماری مختص افراد بیشتر از ۵۰ سال است و معمولا زمینه ژنتیکی دارد. در تصویربرداری از عروق بزرگ،
تنگی مشاهده می شود. درمان چنین بیمارانی ضروری است.
۱۱. فیبرومیالژیا درد اسکلتی در سالمندان
علامت شاخص بیماری فیبرومیالژیا دردهای عضلانی – اسکلتی است. در بررسی های تخصصی
مشکل ساختاری در استخوان ها و التهاب عضلانی دیده نمی شود و اختلال مربوط به بافت همبند است.
بیماران غیر از درد از علائم دیگری مانند سوزش، خشکی صبحگاهی، خستگی و اختلال در خواب نیز
شکایت دارند. بیماری در کودکان هم ممکن است مشاهده شود ولی سن بروز آن معمولا حول و حوش ۵۰ سالگی است.
علت بروز بیماری هنوز ناشناخته است. شاید عوامل ژنتیکی در آن نقش داشته باشند. به دلیل ناشناخته
بودن بیماری، درمان قطعی هم برای آن پیدا نشده است. استفاده از مسکن ها، پمادهای موضعی
عضلانی، ماساژ درمانی و … برای کاهش درد مفید است.
۱۲. نقرس بیماری التهابی مفصلی در سالمندی
نقرس بیماری التهابی مفصلی است. این بیماری از میانسالی به بعد بروز می کند و به ندرت در افراد
جوان دیده می شود. علت بیماری بالا رفتن اسید اوریک خون است که باعث ایجاد کریستال هایی
در خون و رسوب در مفاصل و بافت ها می شود.
اولین علامت نقرس در نیمی از بیماران تورم یا قرمزی، التهاب و سوزش در محل اتصال مفصل شست
پا و پنجه است ولی بیماری در مفاصل دیگر مانند زانو، مچ و انگشتان دست و … نیز دیده می شود.
بیماری با درد مفصلی و گاهی توأم با خستگی و تب شدید بروز می کند. تعداد مبتلایان به نقرس
در دنیا افزایش یافته است. شایع ترین علت داشتن زمینه ژنتیکی است ولی دفع ناقص اوره، تغذیه
ناسالم و … هم می تواند باعث بیماری نقرس شوند.
حمله های حاد بیماری باید درمان شوند. در صورت کنترل نشدن بیماری نقرس، احتمال ابتلای فرد
به بیماری هایی مانند افزایش فشار خون، دیابت و بیماری های قلبی و کلیوی بیشتر خواهد شد.
البته با دارو می توان سطح اسید اوریک خون را پایین آورد.
سالمندان و اختلالات پوستی
با افزایش سن، سلول های بدن پیر می شود. پوست نیز همگام با تمام سلول ها تغییر و مشکلاتی پیدا می کند.
- خشکی پوست: تحلیل بافت چربی منجر به افزایش دفع آب از طریق پوست و خشکی
- در آن می شود. در نتیجه پوست ترک خورده و دچار خارش شدید می شود
- چین و چروک: کلاژن موجود در پوست با افزایش سن از هم گسسته می شود و باعث
- خواهدشد خاصیت کشسانی و الاستیسیته پوست از بین برود. اصلی ترین علت چروک پوست، نور آفتاب است
- کبودی و خون مردگی: اگر موضوع سالمندآزاری مطرح نباشد، شایع ترین دلیل کبودی پوست،
- مصرف داروهای ضدانعقاد است که در سالمندان مبتلا به بیماری قلبی عروقی، برای جلوگیری از ایجاد لخته تجویز می شود.
- تومورهای پوستی: ضایعات پیش سرطانی ممکن است از همان سنین کودکی و نوجوانی
- در پوست وجود داشته باشند ولی در دوران سالمندی بروز کنند. سرطان های پوستی شایع
- در دوران سالمندی شامل سرطان سلول های پایه ای پوست و سلول های سنگفرشی پوست است.
- بدخیم ترین نوع سرطان از نوع ملانوم است که این سرطان نیز در سنین بالا دیده می شود.
- وقتی سالمند دچار زخم پوستی می شود و زخم هم بهبود نمی یابد، باید به فکر ضایعات بدخیم بود
- و حتما نمونه برداری از زخم انجام گیرد.
عوارض پوستی ناشی از بیماری زمینه ای: افراد مسن بیشتر به بیماری های کلیوی، کبدی،
- قلبی عروقی، دیابت و… مبتلا هستند. بنابراین دیدن عوارض پوستی ناشی از این بیماری ها در
- سالمندان طبیعی است. مشکلات کلیوی می توانند باعث خارش پوست شوند. بیماری های کبدی
- نیز باعث خارش و زردی پوست می شوند.
- بیماری عفونی پوست: بیماری های عفونی که در پوست سالمندان دیده می شود به علت
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن است. البته ضعف قوای جسمانی سالمندان را هم باید در
- نظر گرفت که باعث می شود نتوانند بهداشت خود را به خوبی رعایت کنند بنابراین مراقبان
- سالمندان باید به این نکته توجه کنند.
- تاخیر در ترمیم زخم: افراد سالخورده پوست آسیب پذیرتری دارند. ترمیم و بهبود زخم در سالمندان
- بسیار آهسته تر از یک فرد جوان است. گاهی لازم است برای ترمیم و جلوگیری از عفونت، مداخله
- پزشکی انجام شود. در چنین مواردی بهتر است برای بیماران آنتی بیوتیک تجویز و محل زخم نیز تمیز
- نگه داشته شود. یکی از زخم هایی که در سالمندان دیده می شود، زخم پوستی در اثر دیابت و
- درگیری عروقی است. سالمندان دیابتی باید مدام پاها را معاینه و در صورت دیدن زخم خیلی
- بابت تاخیر پیش آمده عذرخواهی .با تشکر هومینو زود به پزشک مراجعه کنند.
عفونت خون
عفونت خون در پی ورود باکتریها به جریان خون ایجاد می‌شود. با اینکه تعریف
پزشکی عفونت خون کمی متفاوت است، ولی این تعریف برای توصیف باکتریمی،
سپتی‌سمی و سپسیس نیز استفاده می‌شود. سپسیس نوعی عفونت خطرناک
است که ممکن است به مرگ منجر شود. عفونت خون در صورت عدم درمان به موقع،
به‌سرعت به سپسیس تبدیل می‌شود. بنابراین تشخیص و درمان سریع عفونت خون
ضروری است. با این تفاسیر شناخت عواملی که منجر به بروز عفونت خون می‌شوند،
ضروری است و به شما کمک میکند از وقوع آن پیشگیری کنید.
علل بروز عفونت خون
عفونت خون زمانی ایجاد می‌شود که باکتریِ عامل عفونت در یکی از اعضای بدن،
وارد جریان خون شود. به حضور باکتری در خون باکتری می یا سپتی‌سمی گفته می‌شود.
با اینکه اصطلاحات سپتی‌سمی و سپسیس را معمولا با تعاریف مشابه به‌کار می‌برند،
ولی از لحاظ فنی این دو اصطلاح با یکدیگر تفاوت دارند. سپتی‌سمی به معنای وجود باکتری
در خون است که میتواند منجر به بروز سپسیس شود. سپسیس حالت شدید عفونت
خون است که اگر با درمان مناسب پاسخ داده نشود، زندگی فرد را تهدید خواهد کرد.
با این‌حال هر گونه عفونت ناشی از باکتری، قارچ یا ویروس میتواند موجب بروز سپسیس
شود و نیازی نیست حتما عامل ایجاد این عفونت‌ها در جریان خون فرد وجود داشته باشد.
این دسته عفونت‌ها معمولا در ریه، شکم و دستگاه ادراری به‌وجود می‌آیند. سپسیس اغلب
در افرادی رخ می‌دهد که بستری شده‌اند، زیرا در این مواقع احتمال بروز عفونت‌ها بالاتر است.
عفونت خون به معنای ورود باکتری‌ای به جریان خون است که قبلا در جایی از بدن عفونت
ایجاد کرده است. بنابراین تا زمانی که یک عفونت اولیه رخ نداده باشد، سپسیس ایجاد نمی‌شود.
برخی از شایع‌ترین علل عفونتهای منجر به سپسیس عبارتند از:
- عفونت شکمی؛
- عفونت ناشی از نیش آلوده‌ی حشرات؛
- عفونتهای ناشی از کاتتر (لوله‌‌ای نازک و منعطف) که برای کارهایی مانند دیالیز و شیمی‌درمانی استفاده می‌شوند؛
- کشیدن دندان یا عفونت دندان؛
- قرار گرفتن زخم ناشی از عمل‌های جراحی در معرض باکتریها یا عوض نکردن به‌موقع بانداژ؛
- قرار گرفتن زخم‌های باز در معرض محیط؛
- عفونتهای ناشی از باکتری‌های مقاوم به دارو؛
- عفونت کلیه یا دستگاه ادراری؛
- سینه پهلو؛
- عفونتهای پوستی.
برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به سپسیس هستند. این افراد عبارتند از:
- کسانی که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند. مانند افراد مبتلا به ایدز یا سرطان خون؛
- کودکان خردسال؛
- افراد مسن؛
- افرادی که از مواد مخدر داخل وریدی مانند هروئین استفاده می‌کنند؛
- افرادی که بهداشت دندان را رعایت نمی‌کنند؛
- کسانی که از کاتتر استفاده می‌کنند؛
- افرادی که به‌تازگی عمل جراحی یا اعمال دندان‌پزشکی انجام داده‌اند؛
- کسانی که در محل کارشان در معرض باکتری و ویروس‌های زیادی قرار دارند، مانند افرادی که در بیمارستان یا در فضای باز کار می‌کنند.
علائم عفونت خون عبارتند از:
- لرز؛
- تب شدید یا متوسط؛
- ضعف؛
- تنفس سریع؛
- افزایش سرعت ضربان قلب یا تپش قلب؛
- رنگ‌پریدگی مخصوصا در صورت.
برخی از علائم بالا میتواند ناشی از آنفولانزا یا سایر بیماری‌ها باشد. با این‌حال اگر در دوران نقاهت
به‌سر می‌برید یا به‌تازگی عمل جراحی داشته‌اید، بهتر است با مشاهده‌ی این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
برخی دیگر از علائم پیشرفته‌تر عفونت خون عبارتند از:
- کنفوزیون (نوعی حالت گیجی و کاهش هوشیاری)؛
- خال‌های قرمز بر روی پوست که ممکن است بزرگ‌تر و شبیه کبودی ناشی از ضربات شود؛
- عدم تولید یا تولید اندک ادرار؛
- شوک (افت فشار خون)؛
- از کار افتادگی یا نارسایی اندام‌ها.
- عفونت خون ممکن است موجب بروز سندرم زجر تنفسی یا شوک تنفسی شود. اگر این
- وضعیت به‌خوبی درمان نشود، مرگ بیمار را به دنبال خواهد داشت.
تشخیص عفونت خون
تشخیص عفونت خون توسط خود فرد کار دشواری است، زیرا علائم آن با علائم بسیاری از بیماری‌های
دیگر یکسان است. بهترین روش برای تشخیص سپتی‌سمی مراجعه به پزشک است. پزشک قبل
از هر چیز شما را معاینه میکند. این معاینه شامل اندازه‌گیری دمای بدن و فشار خون است.
اگر پزشک پس از معاینه به عفونت خون مشکوک باشد، آزمایشات دقیق‌تری برای پیدا کردن علائم
عفونتهای باکتریایی انجام خواهد داد. سپتی‌سمی با آزمایش‌های زیر قابل تشخیص است:
- آزمایش کشت خون؛
- آزمایش سطح اکسیژن خون؛
- آزمایش شمارش سلول‌های خون؛
- آزمایش انعقاد خون؛
- آزمایش ادرار ازجمله آزمایش کشت ادرار؛
- پرتو ایکس از قفسه سینه؛
- آزمایش عملکرد کلیه و الکترولیت‌ها.
- علاوه بر اینها ممکن است پزشک‌تان عملکرد کلیه، کبد و تعادل الکترولیت‌ها را نیز بررسی کند.
- اگر بر روی پوست‌تان زخمی وجود داشته باشد، ممکن است پزشک از ترشحات آن نمونه‌برداری
- کند تا نوع باکتری‌های موجود را شناسایی کند.
- شاید پزشک برای احتیاط تصویربرداری نیز برای‌تان تجویز کند. این آزمون‌ها که شامل پرتو ایکس،
- سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی و فراصوت هستند به تشخیص عفونتهای موجود در اندام‌های بدن کمک می‌کنند.
در صورتی‌که باکتری موجب عفونت شده باشد، پزشک با شناسایی آن آنتی‌بیوتیک مناسب را برای درمان‌تان تجویز میکند.
روش‌های درمان عفونت خون
درمان سریع عفونت خون ضروری است، زیرا عفونت میتواند به‌سرعت به بافتها و دریچه‌های قلب
گسترش بیابد. در صورت بروز عفونت خون احتمالا نیاز است بیمار در بیمارستان بستری شود. در صورتی
که علائمی مانند شوک در فرد ایجاد شود، باید او را به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل کرد. علائم شوک عبارتند از:
- رنگ‌پریدگی؛
- ضربان تند ولی ضعیف؛
- تنفس تند ولی کم‌عمق؛
- سرگیجه و عدم هوشیاری؛
- فشار خون پایین.
- ممکن است برای ثبات فشار خون‌تان و کمک به رهایی از شر عفونت‌ها اکسیژن و مایعات به‌صورت وریدی
- به شما تزریق شود. لخته شدن خون نگرانی دیگری است که در بیماران بی‌تحرک وجود دارد.
سپسیس معمولا با مصرف زیاد مایعات، تزریق داخل‌وریدی و آنتی‌بیوتیک‌هایی که باکتری‌های عامل عفونت
را هدف قرار می‌دهند، درمان می‌شود. گاهی اوقات برای کمک به تعادل فشار خون، مصرف موقت برخی
داروها نیاز است. این داروها وازوپرسور نام دارند. اگر سپسیس به قدری شدید باشد که موجب از کار افتادگی
چندین عضو شود، ممکن است هوا به کمک دستگاه وارد بدن بیمار شود. اگر سپسیس موجب از کار افتادگی
کلیه شود، بیمار باید به‌طور موقت تحت دیالیز قرار بگیرد.
بهبودی و چشم‌انداز درازمدت
عفونت خون میتواند منجر به مرگ بیمار شود. بر اساس اعلام مایو کلینیک (یکی از معتبرترین مراکز و
دانشگاه‌های علوم پزشکی جهان) مرگ ناشی از شوک سپتیک در نیمی از موارد ابتلا به این عارضه دیده
می‌شود و حتی در صورت درمان موفق، سپسیس میتواند آسیب‌های دائمی به همراه داشته باشد.
یکی از این مشکلات افزایش احتمال عفونت‌ها در آینده است.
هرقدر درمان پزشک‌تان را بهتر اجرا کنید، احتمال بهبودی کامل‌تان افزایش می‌یابد. درمان سریع و
تهاجمی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان شانس رهایی از سپسیس را افزایش خواهد داد.
بسیاری از افراد بدون پیامدهای بعدی از سپسیس خفیف بهبود می‌یابند. با مراقبت‌های مناسب
ظرف مدت ۱ یا ۲ هفته حال بیمار بهتر می‌شود.
اما اگر از سپسیس شدید نجات پیدا کنید، باز هم پیامدهای خطرناک آن شما را تهدید خواهد کرد.
برخی از عوارض جانبی بلندمدت سپسیس عبارتند از:
افزایش احتمال بروز لخته‌های خونی؛
از کار افتادگی اعضا. ممکن است فرد برای ادامه‌ی زندگی به عمل جراحی یا اقداماتی نیاز داشته باشد؛
مرگ بافت یا قانقاریا؛ ممکن است نیاز باشد بافت یا اندام تحت تأثیر قطع شود.
پیشگیری از عفونت خون
بهترین راه برای پیشگیری از عفونت خون، درمان و پیشگیری از بروز عفونت‌هاست. باید از زخم‌ها
با تمیز نگه‌داشتن و تعویض به‌موقع بانداژ مراقبت کرد تا دچار عفونت نشوند.
روش های مناسب برای رفع نیازهای عاطفی و اجتماعی سالمندان
رفع نیازهای عاطفی و اجتماعی سالمندان: بدون هیچ شکی هدف ما این است
که سالمندان بهتر زندگی کنند. مهمترین چیزی که در سالمندی کیفیت زندگی را
افزایش می‌دهد و باعث می‌شود سالمندان زندگی بهتری داشته باشند حفظ استقلال است.
نیازهای سالمندان
نیاز های سالمندان: جدی ترین خطری که فرد سالمند را تهدید می کند در انزوا قرار
گرفتن او از سوی اطرافیان است. در این حالت شخص امکان ارتباط صمیمی و نزدیک با
دیگران را از دست می دهد. تنهایی موجب می گردد.
پیری کاهش قوای روانی و جسمی است که در اثر گذشت زمان روی می دهد. تعریف
پیری در کشورهای مختلف با توجه به شرایط فرهنگی متفاوت است. در ایران سن پیری
تعریف نشده است ولی اگر شروع دوره پیری را زمان بازنشستگی کامل از خدمت محسوب
کنیم طبق قانون تأمین اجتماعی سن پیری برای مردان ۶۰ سالگی و برای زنان ۵۵ سالگی
می باشد و طبق قانون استخدام کشوری سن بازنشستگی برای مردان و زنان ۶۵ سالگی است .
امروزه دوران پس از ۶۰ سالگی را که اصطلاحا دوران بازنشستگی نامیده می شود، دورانی نیست
که فقط به انتظار مرگ سپری شود. بلکه همانگونه که جامعه شناسان گفته اند این مرحله از عمر،
دوران سوم زندگی است. در جامعه ما افراد به طور متوسط تا ۸۰ سالگی امید به زندگی دارند.
در این دوران سالخوردگان را می توان به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
- امکانات به اندازه کافی دارند و مایلند به استراحت بپردازند.
- به علت احتیاج به درآمد، به کار خود ادامه می دهند یا حداقل اگر کاری باشد، مایلند ادامه دهند.
- امکانات مالی دارند ولی چون نمی خواهند «از کار افتاده» محسوب شوند، مایلند کار کنند.
- از کار افتاده و بیمارها.
نیازهای اساسی سالمندان
نیازهای سالمندان را در گروه های چهارگانه بالا می توان به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
- احتیاجات عاطفی
- احتیاجات معیشتی
- احتیاج به تفریح
- احتیاج به شرکت در زندگی اجتماعی
- امنیت
احتیاجات عاطفی
احتیاجات عاطفی همواره وجود داشته و به همان ترتیبی که سن افراد بالاتر می رود، نیازها
نیز افزایش می یابد. در گذشته توجه فرزندان به پدر و مادرها و اصولا افراد جوان تر نسبت
به مسن ترها، بیشتر بود و اخلاق و رسوم حکم می کرد که به سالمندان بیشترین احترام
گذاشته شود. اما امروزه که غالب سالمندان به تنهایی در خانه خود به سر می برند، هر قدر
هم که وضع زندگی آنها خوب باشد، از توجه عاطفی دیگران و اقدامات جامعه بی نیاز نیستند .
احتیاجات معیشتی
احتیاجات معیشتی شامل خوراک، پوشاک، مسکن و بهداشت می شود.
احتیاج به تفریح
سالمندان با توجه به شرایط سنی و عدم اشتغال جدی، احتیاج به وقت گذرانی پر بار و سالم
به اقتضای شرایط جسمی خود را دارند.
سالمندان فاقد منابع مجدد دوستی هستند، زیرا اکثر آنها کار نمی کنند و موقعیت ایجاد روابط
دوستانه در فضای کار را ندارند و دوستان هم سن و سالشان را نیز به نوعی از دست داده اند.
این مسئله تنهایی آنها را افزایش می دهد.
بهترین تفریحات پیشنهادی برای سالمندان (با توجه به سواد و روحیات خاص هر فرد) شامل
مطالعه کتاب و روزنامه، گشت و گذار در فضای سبز، معاشرت و گفتگو با دوستان، تماشای فیلم،
خرید از بوفه، نشستن روی نیمکت و تماشای خیابان و عبور و مرور مردم، و بخصوص تماشای کودکان هنگام بازی و شنیدن
موسیقی می باشد. در ضمن ترتیب دادن برنامه های فوق العاده مثل مراسم عبادی، جشن
و کنسرت، بازی های سبک تأثیر بسیار خوبی در روحیه سالمند دارد و احساس یکنواختی روزها را از بین می برد .
نیاز اجتماعی سالمندان
افسردگی بیشتر در میان سالمندانی وجود دارد که تنها زندگی می کنند و علاوه بر آن
دچار ناراحتی های جسمانی نیز هستند. بعضی از آنها بیش از یک بار در ماه تماس دیگری
با فرزندان خود ندارند و تمام روابط و گفتگوی آنها در صحبت های چند دقیقه ای برای مثال
با پستچی و مغازه دار خلاصه می شود.
از این رو ضروری است که محیط مناسب و بهتری برای زندگی آنها مهیا شود تا افسردگی های
ناشی از تنهایی کاهش یابد. سالمندانی که علیرغم سن بالا در فعالیت های اجتماعی حضور
دارند و از روابط اجتماعی نسبتا خوبی برخوردارند، به بیماری های مختلف به ویژه بیماری های
روانی کمتر دچار می شوند.
سالمندان از احساس بطالت و بیکاری و برکنار ماندن از زندگی اجتماعی رنج می برند.
برای رفع این احساسات باید برنامه های جمعی برای سالمندان در نظر گرفت، مثلاً سالمندان
با هم به مطالعه روزنامه و مجله بپردازند، به گردش ها و سفرهای کوتاه دسته جمعی بروند
و مورد مشورت قرار گیرند.
مسئله مهم دیگر، کار است. کار سَبُک بهترین وسیله برای گذراندن عمر در کهنسالی می باشد.
کار نه تنها پاسخگویی به یک نیاز واقعی در ارتباط با سالمندان است بلکه با مدیریت صحیح،
نتایج کار سالمندان می تواند پاسخگوی قسمت های زیادی از نیازهای جامعه باشد.
امنیت
سالمند احتیاج به امنیت روحی و جسمی دارد و باید در طراحی فضاهای مرتبط با سالمند
این مسئله مورد توجه قرار گیرد. سالمند باید مطمئن گردد که در موقع ضرورت به کمکش خواهند
شتافت و یا در موقع بیماری سریع معالجه خواهد شد و در فضایی که پا می گذارد آرامش دارد و مورد آزار قرار نخواهد گرفت.
رفع نیازهای سالمندان
تفریحات در نظر گرفته شده برای سالمند باید انرژی و نشاط بیشتری به او بدهد؛ بدون اینکه آزار
و اذیتی به او برساند. چرا که باعث می شود به ارامش برسند و از بروز آلزایمر و افسردگی که
شایع ترین عارضه های مربوط به این سن هستند در آن ها پیشگیری می شود. و نیازهای سالمندانرا رفع کنند.
در نظر گرفتن وضعیت فرهنگی _ اجتماعی
نوع فرهنگ و ساختار اجتماعی که فرد در آن رشد کرده، نکته بسیار مهمی است که علایق و
دلبستگی های او را نمایان می کند. مثلا برای فردی که در یک خانواده مذهبی رشد کرده شاید
حضور در مراسم قرآن خوانی یا مراسم مذهبی بسیار نشاط بخش باشد.
چنین سالمندانی علاقه زیادی هم به سفرهای زیارتی دارند؛ بنابراین باید شرایطی به وجود آید
تا با تورهای مسافرتی ارزان قیمت به سفر بروند.
تفریح های مذهبی برای افرادی که در اروپا زندگی می کنند یا سطح اعتقادی مذهبی قوی ندارند
یا مناسب نیست. برای این افراد به رفتن به مناطق تاریخی، طبیعت گردی، حضور در مجامع ادبی
و گوش دادن به موسیقی های مورد علاقه به جای حضور در مراکز مذهبی خیلی مفرح تر است.
در نظر گرفتن شرایط تحصیلی
جامعه سالمندان ما به سمتی می رود که تعداد سالمندان تحصیلکرده بیشتر شده است.
برای فردی که تحصیلاتی در زمینه خاص و علاقه به مطالعه دارد، به احتمال زیاد کتاب گزینه مناسبی
برای اوقات فراغت است. این افراد می توانند در مراسم ادبی و شعرخوانی حضور یابند.
در گوشه و کنار شهر و در کتابخانه ها و محافل ادبی گاهی سالمندان می توانند همتایان خود
را بیابند و بدین وسیله دوستان جدیدی هم پیدا کنند. جدول حل کردن، بازی شطرنج و بازی های
دیگر فکری نیز برای افراد تحصیلکرده تفریح های خوبی است که میتواند نیازهای سالمندان را رفع کند.
در نظر گرفتن مکان تفریحی
در کشورهای پیشرفته دنیا برای رفع نیازهای سالمندان مراکز تفریحی برای سالمندان در محله های
مختلف وجود دارد و با توجه به شرایط جسمانی سالمند نزدیکترین آنها انتخاب می شود و سالمند در
ساعات و روزهایی از هفته در آنجا حضور می یابد. در کشور ما نیز چند مرکز وجود دارد و تلاش شده
مراکز بیشتری دایر شود ولی تعداد این مراکز بسیار اندک است و نمی تواند جمعیت رو به رشد سالمندی
کشور ما را پوشش دهد.
در نظر گرفتن شرایط اقتصادی
تفریحی که برای هر سالمندی توصیه می شود به شرایط اقتصادی او نیز بستگی دارد. سالمندی دوره ای
است که کمتر کسی شاغل است. اغلب سالمندان بازنشسته اند و در بازنشستگی هم درآمد کاهش می یابد.
از یک سو، سطح هزینه ها به دلیل ناتوانی های ناشی از بیماری و هزینه های درمانی بالا می رود و از
سوی دیگر، ساختار جامعه ما طوری است که والدین همچنان نقش حمایتگری خود را هنگام ازدواج فرزندان
و بعد از ورود عروس و داماد و نوه ها به زندگی ایفا می کنند و این کار نیز مخارج آنها را چند برابر می کند.
در یک نظرسنجی از سالمندان پرسیده شد برای چه به مراکز ورزشی یا مراکز تفریحی مراجعه نمی کنند؟
بسیاری از آنها دلیل اصلی حضور نیافتن در چنین مراکزی را نبود امکانات مالی عنوان کردند. بنابراین بهتر
است تفریحی برای سالمند در نظر گرفته شود که متناسب با شرایط اقتصادی او باشد یا هزینه ها را به حداقل برسانند.
در نظر گرفتن هنر و حرفه سالمندان
بسیاری از سالمندان هنر خاصی دارند، مثلا کار دستی بلد هستند. باید مراکزی تاسیس شود که سالمندان
بتوانند کارهای دستی خود را به این مراکز ارائه دهند. حتی سالمندانی هستند که به کشاورزی علاقه زیادی
دارند. برای این گروه باید پارک هایی را در نظر گرفت و باغبانی و کاشت گل و گیاه را برعهده سالمندان علاقمند به این کار گذاشت.
البته در مرکز کهریزک مناطقی وجود دارد که سالمندان می توانند در آن به کاشت گل و گیاه بپردازند ولی
هنوز برنامه گسترده و جامعی در نقاط دیگر تهران و شهرستان ها دیده نمی شود. حتی در مرکز کهریزک
نگهداری از حیوانات دست آموزی را شروع کرده اند ولی این کار باید در هر پارکی انجام شود و هر سالمندی
یک حیوان دست آموز داشته باشد و از آن مراقبت کند.
سالمندان روستایی به طور خودکار و به دلیل دسترسی راحت به طبیعت و حیوان، این کار را انجام می دهند.
نگهداری از حیوانات نقش درمانی هم ایفا می کند. ثابت شده سالمندان مبتلا به آلزایمر (آلزایمر خفیف) با
نگهداری از حیوانات آرامش بیشتری پیدا می کنند و در نیازهای سالمندان هم کمک میکند.
در نظر گرفتن فعالیت فیزیکی
ورزش برای سالمندان باعث تندرستی و سلامت جسم و روح می شود؛ بنابراین اختصاص دادن مکان هایی
برای رفع این نیازهای سالمندان جزو ضروریات است. بعضی از مراکز ورزشی استانداردهای لازم را ندارند و
ممکن است سلامت سالمند را به خطر اندازند. مثلا کفپوش مناسبی نداشته باشند و باعث لیز خوردن سالمند و زمین خوردنش شوند.
در کشورهای توسعه یافته که تقریبا ۲۵ درصد از جمعیت آنها سالمند هستند توجه بیشتری به این طیف
سنی شده است و در هر محله ای باشگاه های استانداردی وجود دارد که سالمندان همان محله می توانند در آنجا حضور یابند.
بهترین ورزش برای این گروه سنی ورزش های مقاومتی و هوازی است. توصیه می شود اگر سالمند مشکل
خاصی ندارد هفته ای ۱۵۰ دقیقه برنامه فعالیتی را داشته باشد. ورزش های آرام مانند تایچی و یوگا نیز برای
این طیف سنی مفید است. البته این ورزش ها هزینه بر هستند و دولت باید تمهیداتی را برای رفاه بیشتر
سالمندان و استفاده از وسایل تفریحی بیندیشد و کارت های ویژه و تخفیف هایی را برای آنها در نظر بگیرد.
در نظر گرفتن تجربیات سالمندان
در کشورهای شمال اروپا از تجربه های نسل قدیم استفاده بهینه می شود. آنها از سالمندان در مهد کودک ها
و مدارس ابتدایی دعوت می کنند تا برای آنها از تجربه و اتفاق های گذشته تعریف کنند. این کار هم حس خوبی
به سالمندان می دهد و هم بدین وسیله گسست بین نسلی از بین می رود و ۲ نسل قدیم و جدید به هم
پیوند می خورند و کنار هم قرار می گیرند.
بیماری های شایع در سالمندان
با گذشت سن و رسیدن به پیری و ضعف های ناشی از آن، بستر بروز بسیاری بیماری های جسمی
و روحی برای سالمندان مهیا می گردد که عبارت اند از:
پوکی استخوان
از جمله بیماری های شایع در سالمندان است و خطر شکستگی ستون فقرات به علت فشار و سایر شکستگی های
متعاقب ضربه خوردن را افزایش می دهد. در کهولت، درمان شکستگی و جوش خوردن بین استخوان های شکسته به کندی صورت می گیرد.
تصلب شرائین
با گذشت عمر، رسوب های ناشی از مصرف چربی، نمک و قند در عروق باعث تصلب شرائین می گردد که در سالمندان بسیار شایع است.
یائسگی
در زنان سالمند مسئله یائسگی بعد از ۵۰ الی ۵۵ سالگی اتفاق می افتد که البته عنوان بیماری را
نمی توان به آن اطلاق کرد ولی این پدیده باعث تغییرات هورمونی در زنان سالمند می گردد که
خود تبعاتی در چهره آنان خواهد داشت و با نگرانی های روحی همراه می شود.
استعمال دخانیات و مواد مخدر
این موارد در سالمندان بیشتر شیوع دارد. به طور کلی افزایش مصرف مواد مخدر و دخانیات با
افزایش سن نسبت مستقیم دارد.
کمبود کلسیم و ویتامین ”د” این بیماری ها نزد افراد سالمند بسیار شایع است .
آلزایمر یا اضمحلال مغزی
این بیماری فقط در افراد مسن شایع است. مطالعه، تحرک بدنی و وضعیت مناسب روحی باعث
عدم ابتلا و یا به تأخیر افتادن در ابتلا به این بیماری می گردد.
پارکینسون
این عارضه با لرزش اندام های حرکتی (دست و پا و گردن) همراه است و به علت اضمحلال اعصاب
مربوطه روی می دهد که علت عمده آن گذشت عمر و کهولت می باشد .
کاهش قدرت بدنی و عمل عضلات
با افزایش سن از تعداد رشته های عضلات ، قدرت و سرعت انقباضی سلول های عضلانی کاسته
می شود. نرمی و انعطاف بافت ها نیز کم می شود و نهایتاً قدرت ذخیره بدن کاهش می یابد. فعالیت های
جسمی مناسب و آموزش های اصولی می تواند منجر به بهبودی قدرت و سرعت عضلات شوند و
بر کارآیی فرد اثرات مثبت به جای گذارند. معهذا به علت پایین بودن توان ذخیره بدن، برنامه های فعال
سازی سالمندان باید دقیق و حساب شده باشند.
سوء تغذیه
با افزایش سن، ترشح معده کمتر می شود و پوشش دستگاه گوارشی تحلیل می رود. با این
وجود قدرت جذب مواد غذایی تا حدی کاهش پیدا می کند. یبوست با افزایش سن شیوع بیشتری
می یابد. انزوا و افسردگی با کاهش اشتها خطر کمبود مواد غذایی در سالمندان را بیشتر می کند.
افزایش فعالیت های جسمی بخصوص پیاده روی، علاوه بر کند کردن روند بیماری ها، در روحیه
سالمندان نیز بسیار مؤثر خواهد بود و مصرف مواد غذایی شامل کلسیم و ویتامین ها نیز باعث
افزایش سلامتی سالمندان می گردد.
برخی احساسات مشترک سالمندان
- احساس غم و اندوه به خاطر عدم توجه فرزندان و اطرافیان که عمری برای رفاه آنان تلاش کرده اند.
- احساس تنهایی به علت طرد شدن .
- احساس یأس و ناامیدی.
- احساس اضطراب و نگرانی.
- احساس هرز رفتن و بیهوده بودن .
- احساس سر بار بودن.
خطراتی که سالمندان را تهدید میکند
جدی ترین خطری که فرد سالمند را تهدید می کند در انزوا قرار گرفتن او از سوی اطرافیان است.
در این حالت شخص امکان ارتباط صمیمی و نزدیک با دیگران را از دست می دهد. تنهایی موجب
می گردد فرد سالمند به تدریج دچار مشکلات روانی شود، لذا درک احساسات و انتظارات سالمندان
از اطرافیان و تصحیح ارتباط افراد خانواده با آنها در فرایند بهداشت روانی آنها بسیار مهم است.
سالمندان به اندازه ای که دیگران به آنها به عنوان پیر و از کار افتاده نگاه می کنند خود را ضعیف و
نا توان احساس نمی کنند. چنانکه در یک خانواده گرم و مهربان اغلب سالمندان بسیار راحت، آرام،
مقاوم و با نشاط روزگار می گذرانند در نتیجه این افراد حوصله نگهداری نوه ها را با همه شیطنت هایشان دارند .
سالمندان به دلیل بازنشستگی و دوری از فرزندان، نیاز به ارتباط و توجه عاطفی بیشتری را در
خود احساس می کنند که این نیاز باید مورد توجه قرار گیرد و ارضا شود.
برنامه ریزی صحیح و استفاده از وجود سالمندان و تجربیات آنها، هم تنهایی آنان را برطرف می کند
و احساس هرز و پوچ بودن را در آنها از بین می برد و هم منبعی مفید و ارزشمند از معلومات و
تجربیات را در اختیار جوانان نسل بعد قرار می دهد.
زن یا مردی که خود را زمانی صاحب قدرت و نفوذ می دانست به یکباره خود را تنها و بدون قدرت
می یابد و این ناراحتی گاهی به حوادثی نامناسب می انجامد و موجب ناراحتی روانی سالمند می گردد.
روش های مناسب برای رفع نیازهای عاطفی و اجتماعی سالمندان