۱۲ بیماری شایع جسمی در دوران سالمندی

بیماری های جسمی دوران سالمندی

 بیماری در هر سنی سراغ انسان ها می آید اما بیماری هایی وجود دارند که خاص

دوران سالمندی اند و در دوران جوانی به ندرت دیده می شوند. بیشتر این بیماری ها

درمان قطعی ندارند ولی غالبا قابل کنترل اند.

۱. کم شدن خواب افراد مسن

اکثر سالمندان با مشکلات خواب مواجه می شوند. بی خوابی و علایم مربوط به آن،

بخشی از روند پیری به حساب نمی آید و باید به درمان آن پرداخت چرا که در زمان

خواب است که بدن آن ها ترمیم می شود.

خواب باعث می شود سیستم ایمنی بدن برای مقابله با میکروب ها و عفونت ها تقویت

شود. در صورت نداشتن خواب کافی افراد مسن ممکن است دچار مشکلات مربوط به

خلق و خو و حافظه شوند. بدن به ۸ الی ۹ ساعت خواب نیاز دارد.

۲. قدرت شنوایی سالمندان

بیماری مهمی که در گوش سالمندان دیده می شود، همان کاهش شنوایی است.

کاهش شنوایی روی کیفیت زندگی سالمند تاثیر می گذارد.

اختلال شنوایی در سالمندان ناشی ازتخریب سلول های شنیداری عصبی است

که معمولا موجب می شود فرد متوجه صداهای زیر نشود. الگوی دیگری هم در کاهش

شنوایی سالمندان دیده می شود که در آن پیدا می کند و فرد همه فرکانس ها را به

خوبی متوجه نمی شود. هر دو گروه باید از سمعک جهت تقویت صدا استفاده کنند.

سمعک ها به دو گروه آنالوگ و دیجیتال (قابلیت برنامه ریزی دارد) طبقه بندی می شوند.

افرادی که کاهش شنوایی خفیف دارند یا به انجام کارهای دقیق نیاز ندارند، باید از سمعک

های آنالوگ استفاده کنند.

ولی بیمارانی که به دقت در شنیدن نیاز دارند و الگوی کم شنوایی شان طوری است که

مشکلشان با سمعک آنالوگی برطرف نمی شود باید از سمعک های دیجیتال استفاده کنند.

۳. زمین خوردن سالمندان

سرگیجه، درد مفاصل، عدم تعادل و بسیاری عوامل دیگر در افتادن و زمین خوردن افراد

سالمند نقش دارند. در ایالات متحده امریکا، هیچ حادثه ای بیشتر از زمین خوردن، منجر

به مرگ سالمندان نمی شود.

افتادن یکی ازجدی ترین نگرانی های افراد مسن محسوب می شود. یکی از مهم ترین

دلایل مربوط به زمین افتادن ها، استفاده نامناسب یا بیش از اندازه از داروها است، به

ویژه آن داروهایی که تعادل را تضعیف می کنند.

همچنین در افراد مسنی که بیش از ۵ یا ۶ دارو در روز مصرف می کنند به علت تداخل منفی

داروها، گاهی عدم تمرکز، سرگیجه و عدم تعادل دیده شده است. نکته بسیار مهم دیگر

موانع موجود در محیط است.

نمونه هایی از این عامل وضعیتی، شامل: صندلی ها و توالت هایی که خیلی کوتاه هستند،

نبود دستگیره نرده، ناموزون بودن ارتفاع پله ها، فرش کردن نامناسب قالی ها و قالیچه ها،

سطوح لغزنده و لیز و کفش های نامناسب است.

متاسفانه، نیمی از افراد مسنی که زمین می خورند، هرگز راه رفتن مناسب خود را به دست نمی آورند.

۴. آلزایمر، بیماری شایع در دوران سالمندی

آلزایمر مرگ تدریجی حافظه است و در افرادی که کهولت سن دارند بیشتر دیده شده است.

آمار مرکز بین المللی آلزایمر نشان می دهد که تعداد مبتلایان به آلزایمرتا سال ۲۰۵۰میلادی

، به ۱۳۰میلیون نفر به ویژه در کشورهای در حال توسعه می رسد.

فعالیت های مغزی مانند حل کردن جدول یا بازی شطرنج جلوی ابتلا به آلزایمر را نمی گیرد

اما این فعالیت ها باعث می شود از تعداد بیشتری از سلول های مغزی کار کشیده شود در

نتیجه ذخیره سلول های فعال بیشتر است.

اگر چنین افرادی دچار آلزایمر شوند با توجه به ذخایر سلولی شان، سرعت علائم و تشدید

بیماری را به تاخیر می اندازند.

اضافه وزن در میانسالی نه تنها احتمال آلزایمر را افزایش می دهد، بلکه سبب

آلزایمر زودرس می شود.

​

۵. آرتریت، معضل سالمندی

آرتریت (التهاب مفصل) بیماری است که می تواند تمام مفاصل را گرفتار کند اما در اعضای

دارای تحمل بار و پر کار مانند زانو، باسن، مچ پا، مچ دست و دست شایع تر است.

۶. آرتروز

اصطلاح عامیانه آرتروز، همان ساییدگی غضروف مفصلی است. غضروف انسان های از ۳۵-۳۰

سالگی تغییر می کند. این پدیده فیزیولوژیک و طبیعی است.

در صورتی که فشار روی غضروف به مدت طولانی زیاد باشد، غضروف تخریب می شد و درد ایجاد

خواهد شد. با افزایش شدت بیماری، درد و خشکی اندام هنگام برخاستن از خواب به آن اضافه

می شود. خشکی اندام ها تقریبا نیم ساعت طول می کشد و به مرور و با حرکت بیمار از بین می رود.

آرتروز درمان ندارد ولی راه هایی برای تسکین درد وجود دارد؛ مثلا بیماران به عضو دچار آرتروز

فشار نیاورند و از داروهای غضروف ساز و مسکن ها استفاده کنند. البته مصرف طولانی مدت

مسکن به هیچ وجه توصیه نمی شود.

غضروف آسیب دیده معمولا در زانوهاست و برای کاهش درد و کم کردن فشار از روی زانو به

بیماران توصیه می شود از توالت فرنگی، تخت و صندلی هنگام خواندن نماز یا خوردن غذا استفاده کنند.

۷. پوکی استخوان، دردی آشنا در سالمندی

با افزایش سن، ماده پروتئینی و معدنی استخوان و به دنبال آن تراکم استخوانی کم می شود

ولی شیوه بد زندگی، نداشتن تغذیه خوب (بدون کلسیم و مواد معدنی و پروتئین)، کمبود اشعه

خورشید در محل زندگی مثل کشورهای اسکاندیناوی و نزدیک قطب، تحرک ناکافی و وجود بیماری های کلیوی 

و غددی و مصرف بعضی از داروها، این روند را تسریع می کند. در پوکی استخوان، خطر شکستگی افزایش می یابد.

پوکی استخوان از شایع ترین بیماری های دوران سالمندی است.

پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و اولین علامتی که می تواند فرد را متوجه کند، شکستگی

است، اما آزمایشی به نام سنجش تراکم استخوان وجود دارد که میزان پوکی را مشخص می کند.

در این مواقع جلوگیری از پیشرفت بیماری الزامی است چون شکستگی های دوران سالمندی به راحتی

بهبود نمی یابند و ممکن است باعث از کار افتادگی بیمار شوند.

انجام تمرینات ورزشی منظم نیز ضرورت دارد؛ شنا رفتن، وزنه زدن، پیاد هروی، دویدن و انجام سایر ورز شهای

استقامتی به طور منظم به فرد کمک می کند از پوکی استخوان در امان باشد.
وقتی صحبت از تغذیه مناسب زنان و مردان در ۵۰ سالگی به میان می آید، نیاز به دریافت ویتامین C و

ویتامین D اهمیت پیدا می کند.

به طور کلی، زنان میانسال و مسن بیش از زنان جوان درمعرض خطر ابتلا به بیمار یهای قلبی وپوکی استخوان

قرار دارند، بنابراین اگر به دریافت ویتامین های لازم توجه نکنند، خطر بیشتری متوجه آن ها خواهد بود.

یکی از ویتامین هایی که اغلب مورد چشم پوشی قرار می گیرد، ویتامین ۱۲B است. ویتامینی که اکثر افراد

نمی دانند به آن احتیاج دارند. با این حال، ویتامین ۱۲B یکی از مهمترین نیازهای تغذیه خانمهای بالای ۵۰ سال

است که می توانند از طریق مصرف مکمل های ویتامینه دریافت کنند.

۸. عفونت ادراری در دوران سالمندی

زنان بیشتر از مردان به عفونتهای ادراری مبتلا می شوند.کاهش شدید در سطح استروژن پس از

یائسگی باکتریها را تشویق به رشد در مجرای ادرار می کند. عفونتهای ادراری ممکن است

هنگام استفاده از استخر نیز رخ دهد.

در مردان پروستات بزرگ شده نیز می تواند خروج ادرار را کند کرده و منجر به عفونت ادراری شود.

در هر دو گروه زنان و مردان، پیری اعصاب مثانه منجر به تجمع ادرار می شود و این علت یک

محیط ایده آل برای رشد باکتر یها ایجاد می کند.

کمردرد ناشی از عفونت های ادراری می تواند به این مفهوم باشد که عفونت به کلیه ها گسترش یافته است.

عفونت ادراری باید با آنتی بیوتیک درمان شود. در صورت عدم درمان و انتشار آن به کلیه ها،

عفونت های بالقوه کشنده در جریان خون رخ می دهد.

۹. پارکینسون

پارکینسون بیماری نورودژنراتیو است؛ یعنی سلول های مغزی یا بافت مغزی عصبی تخریب می شوند.

سالمندان دچار پارکینسون با مشکلات عدیده ای به ویژه در زمینه خوردن غذا و یا آشامیدن مایعات مواجه هستند.

۱۰. بیماری های التهابی عروق در دوران سالمندی

در این بیماری عروق بزرگ درگیر می شوند. التهاب در عروق باعث مختل شدن خون رسانی می شود.

عروق درگیر ممکن است در شریان آئورت یا شریان های اندام ها باشد. بیماران با سردرد،

قفل شدن فک و دردهای ناحیه شانه و گردن، خستگی، تب خفیف، کاهش اشتها و … مراجعه می کنند.

این بیماری مختص افراد بیشتر از ۵۰ سال است و معمولا زمینه ژنتیکی دارد. در تصویربرداری از عروق بزرگ،

تنگی مشاهده می شود. درمان چنین بیمارانی ضروری است.

۱۱. فیبرومیالژیا درد اسکلتی در سالمندان

علامت شاخص بیماری فیبرومیالژیا دردهای عضلانی – اسکلتی است. در بررسی های تخصصی

مشکل ساختاری در استخوان ها و التهاب عضلانی دیده نمی شود و اختلال مربوط به بافت همبند است.

بیماران غیر از درد از علائم دیگری مانند سوزش، خشکی صبحگاهی، خستگی و اختلال در خواب نیز

شکایت دارند. بیماری در کودکان هم ممکن است مشاهده شود ولی سن بروز آن معمولا حول و حوش ۵۰ سالگی است.

علت بروز بیماری هنوز ناشناخته است. شاید عوامل ژنتیکی در آن نقش داشته باشند. به دلیل ناشناخته

بودن بیماری، درمان قطعی هم برای آن پیدا نشده است. استفاده از مسکن ها، پمادهای موضعی

عضلانی، ماساژ درمانی و … برای کاهش درد مفید است.

۱۲. نقرس بیماری التهابی مفصلی در سالمندی

نقرس بیماری التهابی مفصلی است. این بیماری از میانسالی به بعد بروز می کند و به ندرت در افراد

جوان دیده می شود. علت بیماری بالا رفتن اسید اوریک خون است که باعث ایجاد کریستال هایی

در خون و رسوب در مفاصل و بافت ها می شود.

اولین علامت نقرس در نیمی از بیماران تورم یا قرمزی، التهاب و سوزش در محل اتصال مفصل شست

پا و پنجه است ولی بیماری در مفاصل دیگر مانند زانو، مچ و انگشتان دست و … نیز دیده می شود.

بیماری با درد مفصلی و گاهی توأم با خستگی و تب شدید بروز می کند. تعداد مبتلایان به نقرس

در دنیا افزایش یافته است. شایع ترین علت داشتن زمینه ژنتیکی است ولی دفع ناقص اوره، تغذیه

ناسالم و … هم می تواند باعث بیماری نقرس شوند.

حمله های حاد بیماری باید درمان شوند. در صورت کنترل نشدن بیماری نقرس، احتمال ابتلای فرد

به بیماری هایی مانند افزایش فشار خون، دیابت و بیماری های قلبی و کلیوی بیشتر خواهد شد.

البته با دارو می توان سطح اسید اوریک خون را پایین آورد.

​

سالمندان و اختلالات پوستی

با افزایش سن، سلول های بدن پیر می شود. پوست نیز همگام با تمام سلول ها تغییر و مشکلاتی پیدا می کند.

• خشکی پوست: تحلیل بافت چربی منجر به افزایش دفع آب از طریق پوست و خشکی
• در آن می شود. در نتیجه پوست ترک خورده و دچار خارش شدید می شود
• چین و چروک: کلاژن موجود در پوست با افزایش سن از هم گسسته می شود و باعث
• خواهدشد خاصیت کشسانی و الاستیسیته پوست از بین برود. اصلی ترین علت چروک پوست، نور آفتاب است
• کبودی و خون مردگی: اگر موضوع سالمندآزاری مطرح نباشد، شایع ترین دلیل کبودی پوست،
• مصرف داروهای ضدانعقاد است که در سالمندان مبتلا به بیماری قلبی عروقی، برای جلوگیری از ایجاد لخته تجویز می شود.
• تومورهای پوستی: ضایعات پیش سرطانی ممکن است از همان سنین کودکی و نوجوانی
• در پوست وجود داشته باشند ولی در دوران سالمندی بروز کنند. سرطان های پوستی شایع
• در دوران سالمندی شامل سرطان سلول های پایه ای پوست و سلول های سنگفرشی پوست است.
• بدخیم ترین نوع سرطان از نوع ملانوم است که این سرطان نیز در سنین بالا دیده می شود.
• وقتی سالمند دچار زخم پوستی می شود و زخم هم بهبود نمی یابد، باید به فکر ضایعات بدخیم بود
• و حتما نمونه برداری از زخم انجام گیرد.

• عوارض پوستی ناشی از بیماری زمینه ای: افراد مسن بیشتر به بیماری های کلیوی، کبدی،

• قلبی عروقی، دیابت و… مبتلا هستند. بنابراین دیدن عوارض پوستی ناشی از این بیماری ها در
• سالمندان طبیعی است. مشکلات کلیوی می توانند باعث خارش پوست شوند. بیماری های کبدی
• نیز باعث خارش و زردی پوست می شوند.
• بیماری عفونی پوست: بیماری های عفونی که در پوست سالمندان دیده می شود به علت
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن است. البته ضعف قوای جسمانی سالمندان را هم باید در
• نظر گرفت که باعث می شود نتوانند بهداشت خود را به خوبی رعایت کنند بنابراین مراقبان
• سالمندان باید به این نکته توجه کنند.
• تاخیر در ترمیم زخم: افراد سالخورده پوست آسیب پذیرتری دارند. ترمیم و بهبود زخم در سالمندان
•  بسیار آهسته تر از یک فرد جوان است. گاهی لازم است برای ترمیم و جلوگیری از عفونت، مداخله
• پزشکی انجام شود. در چنین مواردی بهتر است برای بیماران آنتی بیوتیک تجویز و محل زخم نیز تمیز
• نگه داشته شود. یکی از زخم هایی که در سالمندان دیده می شود، زخم پوستی در اثر دیابت و
• درگیری عروقی است. سالمندان دیابتی باید مدام پاها را معاینه و در صورت دیدن زخم خیلی
•  بابت تاخیر پیش آمده عذرخواهی .با تشکر هومینو زود به پزشک مراجعه کنند.