مراقبت و نگهداری از بیماران مبتلا به فلج مغزی – بخش دوم

در مطلب قبلی سعی شد، تعریف کاملی از فلج مغزی و انواع آن ارئه شود. در این بخش به

توضیح چگونگی مراقبت و نگهداری از بیماران مغزی می پردازیم. همچنین نقش کمک پرستار

دارای گواهینامه برای نگهداری از این بیماران را مورد بررسی قرار می دهیم.

نقش کمک‌پرستار دارای گواهینامه در نگهداری از بیماران فلج مغزی

کارکنان مراقبت‌‌های بهداشتی و خدمات درمانی نقش ارزشمندی در کار با این جامعه ایفا

می‌کنند. این کارمندان باید از مسائل مربوط به رشد و مشکلات پزشکی آگاه باشند و

همچنین، باید بتوانند به خانواده‌ها کمک کنند تا مشکلات را حل کنند.

از آن‌جا که این اختلالی است که اکثراً در کودکان دیده می‌شود، کارمندان باید بدانند رشد

غیرعادی چیست. مشاهده‌ی مشکلات و شدت ناهنجاری‌های حرکتی جای تأمل و بررسی

دارد. کودکان در مراحل مهم و نقاط عطف اعمال حرکتی تأخیر نشان می‌دهند.با این حال،

ممکن است زبان و موفقیت‌های اجتماعی آن‌ها نرمال باشد.

اولین نشانه های بیماران مبتلا به فلج مغزی

از اولین نشانه‌ها این است که تسلط بر دست تا سال‌های پیش از مدرسه رشد نمی‌کند.

سینه‌خیز رفتن ممکن است متفاوت و مثل یک پرش کوتاه باشد یا این که ممکن است کودک

با یک دست سینه‌خیز برود تا خودش را حرکت بدهد در حالی که دست یا پای مقابلش را

می‌کشد.

همچنین ممکن است کودک روی پنجه‌های پا راه برود، ناهماهنگی نشان دهد، و حرکات غیرارادی

داشته باشد. نشانه‌های حرکتی دیگر عبارتند از کنترل ضعیف سر بعد از سه ماهگی، سفت

شدن دست‌ها و پاها، وضعیت اندامی شل یا ناهمگون، ناتوانی در راست نشستن بدون کمک

در هشت ماهگی، تشنج، نقایص حسی، گاز گرفتن زبان که همچنان بعد از شش ماهگی ادامه

داشته باشد، تحریک‌پذیری بیش از حد، مشکلات تغذیه‌ای، و توجه و علاقه‌ی کم به محیط .

هدف، شناسایی و تشخیص زودهنگام به منظور افزایش حرکت، مهارت‌های زبانی، و استقلال

است. از آن‌جا که این اختلال دائمی است اما پیشرونده نیست، ورزش‌درمانی یا تن‌درمانی

بسیار مهم است.

والدین هم در مراقبت و نگهداری از کودکان مبتلا به فلج مغزی نقش بسیار مهمی دارند. مهم است

که اهداف و تمایلات آن‌ها و همچنین هماهنگی آن‌ها در همه‌ی جنبه‌های مراقبت مورد بررسی

قرار گیرد. یک کودک برای پیشرفت در مراقبت از خود و توانمندسازی نیاز به یک تیم چندرشته‌ای دارد.

بسیاری از کودکان از وسایل حرکتی مانند بریس، اسپلینت (آتل)، قالب‌های محافظ، یا ویلچر و وسایل

کمکی برای ایستادن استفاده می‌کنند. همچنین ممکن است برای خوردن و نوشتن از وسایل

مخصوصی استفاده کنند.

اغلب بیماران جراحی‌های اصلاح‌کننده دارند و برای کمک به کنترل اسپاسم عضلات یا تشنج، از

چندین دارو استفاده می‌کنند.ارزیابی باید شامل تشخیص انقباض ضعیف ماهیچه‌، مشکلات خوردن،

نیازهای تغذیه‌ای، مشکلات بلع، یبوست، و بی‌اختیاری باشد.

توجه به تغذیه و تحرک در بیماران مبتلا به فلج مغزی

کودکی با فلج مغزی اسپاستیک انرژی زیادی می‌طلبد و برای این که تغذیه‌ی کافی داشته

باشد نیاز به مصرف بیش‌تر غذا دارد. دقت داشته باشید که نیازهای تغذیه‌ای کودک به علت

مشکلات جویدن و بلعیدن، ممکن است چالش‌برانگیز باشد.

برخی بیماران هم فعالیتی ندارند. برای این بیماران، مهم است که به منظور پیشگیری از پرخوری

و چاقی، رشد تحت کنترل باشد. نمودار قد و وزن راه خوبی برای کنترل رشد کودک است. ارزیابی

روتین پوست هم برای کودکانی که تحرک محدود دارند و همچنین برای بیمارانی با وسایل

کمکی مثل ویلچر و بریس، بسیار مهم است.

والدین می‌توانند در این ارزیابی شرکت کنند و ممکن است در مورد تغذیه و داروها نیاز به مشاوره

داشته باشند. هرگونه نشانه‌ی جدید یا نشانه‌ی شایعی می‌تواند بسیار مهم باشد، پس

سریع با پرستار تماس بگیرید.

مشاهدات دیگر مربوط به تحرک و انقباض ماهیچه عبارتند از هماهنگی، رفلکس، وضعیت ایستادن،

فعالیت‌های حرکتی درشت و ظریف، و حرف زدن.

دقت کنید ببینید فرد بیمار چطور فعالیت‌های زندگی روزانه‌اش را انجام می‌دهد. برای مثال،

ببینید بیمار خودش می‌تواند حمام کند یا لباس بپوشد؟ آیا به طور منظم در خوردن، نقل و انتقال،

یا راه رفتن نیاز به کمک دارد؟ همچنین مهم است که شبکه‌ی حمایتی، موقعیت مسکن، وضعیت

رفت و آمد، و آموزش بیمار را بررسی کنید.

هدف این است که برای والدین و کودک، نیازهای مراقبتی فراهم شود که کل خانواده را حمایت

می‌کند. مدیریت مشکلات و پیشگیری از آن‌ها، افزایش تحرک، به حداکثر رساندن ارتباطات، یادگیری

و تشویق به تعامل‌های اجتماعی می‌تواند کیفیت زندگی و بهزیستی این بیماران را افزایش دهد.

اگرچه معمولاً برای مراقبت و نگهداری از بیمار مبتلا به فلج مغزی یک تیم وجود دارد، کمک‌پرستاران

دارای گواهینامه می‌توانند برای این بیماران و والدین آن‌ها بسیار مفید و کمک‌کننده باشند.

اولین گام برای مراقبت و نگهداری از بیماران مبتلا به فلج مغزی

در اولین گام بسیار مهم است که به برنامه و طرح درمانی بیمار توجه شود تا مشخص شود

چه مداخله‌هایی نیاز است. اغلب بیماران دچار ضعف قوای ماهیچه‌ای و عدم کنترل عضلات

هستند. در این موارد، هدف باید دستیابی به حداکثر توان جسمی باشد. باید سن بیمار، وضعیت

رشدی، و دستاوردهای رشدی بیمار را در نظر گرفت. فعالیت‌ها ممکن است شامل مهارت‌های

حرکتی درشت و ظریف مثل نگهداشتن یک خودکار یا اسباب‌بازی باشد.

قرار دادن یک عروسک و تشویق برای دستیابی به آن هم می‌تواند مفید باشد. اطمینان حاصل

کنید که برای فعالیت‌ها زمان می‌گذارید تا کامل شوند. محدودیت حرکتی برای بهبود کشش

ماهیچه‌ها یا برای بیمارانی که فعالیت ندارند، ممکن است مشخص شود. بیمار ممکن است از

بریس استفاده کند. اطمینان حاصل کنید که بیمار و والدینش کاملاً می‌دانند که چطور باید از این

وسیله استفاده کنند. برای کودکان، بازی کردن و انجام فعالیت‌ها می‌تواند برای پیشرفت رشد

جسمی هم مفید باشد. به یاد داشته باشید که فعالیت‌ها ممکن است با سرعتی کم‌تر از حد

نرمال انجام شوند.

مراقبت های تغذیه ای در بیماران مبتلا به فلج مغزی

رژیم غذایی ممکن است به علت مشکلات جویدن و بلع نیاز به تعویض داشته باشد. همچنین

حواستان به افزایش نیازهای متابولیک باشد. ممکن است کمک‌پرستار دارای گواهینامه بخواهد

وزن و قد و وضعیت جذب غذا را بررسی کند.

خانواده باید به این فکر باشند که چطور کالری مصرفی کودک را افزایش دهند و اگر بیمار دچار

مشکل در بلع است چه نوع غذاهایی را می‌توان به او داد. اگر چنین وضعیتی وجود دارد، بیمار

باید موقع غذا خوردن کاملاً صاف بنشیند، و اگر نیاز است که به بیمار غذا خورانده شود غذا را

کاملاً ته دهان بیمار بگذارید، به خصوص در مواردی که مشکل زبانی وجود دارد.

ممکن است بیمار به غذای نرم یا میکس‌شده نیاز داشته باشد. مطمئن شوید که خانواده یاد

گرفته‌اند که برای اجتناب از آسپیراسیون ریوی (یعنی ورود غذا یا آب به درون ریه) قطعات خیلی

کوچک غذا را به بیمار بدهند و برای هر وعده‌ی غذایی وقت زیادی صرف کنند. هر تغییری در

وضعیت تغذیه باید سریع به پرستار اطلاع داده شود.

توجه به نیازهای هیجانی و عاطفی خانواده های بیماران مبتلا به فلج مغزی

در مورد تأثیری که کودک مبتلا به فلج مغزی بر خانواده دارد با خانواده صحبت کنید. به خانواده

اجازه دهید نیازهای هیجانی و عاطفی خود را پیدا کنند و ابراز کنند. به آن‌ها کمک کنید خدمات

اجتماعی را پیدا کنند، دستاوردهای کودک را مرور کنند، نسخه‌های داروها و مدیریت تشنج را

اگر نیاز است، مرور کنند. همچنین به کودک و خانواده‌ی او با مهارت‌های اجتماعی کمک کنید و

برنامه‌های اجتماعی برای کل خانواده تعیین کنید.

کمک‌پرستار دارای گواهینامه عضوی از تیم مراقبان است که مداخله‌ها را برای کمک به کودک یا

بزرگسال مبتلا به فلج مغزی اجرا می‌کند تا فرد به زندگی روزانه‌ی بهینه برسد و توانایی‌های

فرد افزایش یابد.

اگرچه درمانی برای فلج مغزی وجود ندارد، اما چندین درمان وجود دارد، که اگر جزیی از یک طرح

درمانی مداوم باشد، می‌تواند به بیمار و خانواده‌اش کمک کند. کمک‌پرستار آموزش‌دیده و دارای

گواهینامه در کمک به جلوگیری از مشکلات و حل آن‌ها و همچنین در بررسی مشکلات و مسائلی

که ممکن است به علت کاموربیدیتی‌ها یا ناتوانی در انجام وظایف پیش بیاید، جایگاه خاصی دارد.

آگاهی از نشانه‌ها و خدمات حمایتی می‌تواند برای خانواده بسیار ارزشمند باشد و به بیمار کمک

کند تا زندگی باکیفیت‌تری داشته باشد.

در مطلب بعدی دو نمونه از بیماران مبتلا به فلج مغزی و نوع برخورد با آنها مورد بررسی قرار می دهیم.

با هومینو همراه باشید.

جلوگیری از سکته مغزی در سالمندان

سکته مغزی  در سالمندان زمانی رخ می دهد که جریان خون در بخشی از مغز قطع

و یا شدیدا محدود می شود و سلول های مغز گرسنه شده و شروع به مرگ می کنند. به این
ترتیب سکته مغزی مانند حمله قلبی در مغز است. اگر چه سکته مغزی یکی از علل مرگ و
میر در ایالات متحده می باشد, اما حدود ۸۰درصد از سکته های مغزی قابل پیشگیری
هستند.

یادگیری روشهای پیشگیری از سکته مغزی باعث می گردد تا از
وقوع سکته مغزی جلوگیری شود و از طرفی در صورت بروز ، از وقوع دوباره آن جلوگیری
می شود, زیرا خطر وقوع مجدد پس از اولین بار به مراتب بیشتر خواهد بود.

در ضمن لازم به ذکر است که اگرچه پدیده سکته مغزی و قلبی
دارای شباهت هایی می باشد، اما تفاوت های زیادی بین ارگان هایی که تحت تاثیر قرار
می دهند وجود دارد. یادگیری نحوه پیشگیری از سکته مغزی یا حمله قلبی بطور خودکار
بر نوع دیگر بیماری ها تاثیر ندارد. لطفا این مراحل را در ذهن داشته باشید.

انواع سکته مغزی

سه نوع سکته مغزی وجود دارد که می تواند یک فرد سالخورده را
تحت تاثیر قرار دهد. درک تفاوت بین این دسته ها اولین گام در یادگیری نحوه جلوگیری
از سکته مغزی است.

۱ـ سکته مغزی ایسکمیک

اسکمیا زمانی اتفاق می افتد که خون لخته شده در شریان ها
متوقف می گردد و سبب تنگی و یا انسداد مسیر جریان خون یک عضو حیاتی می شود. این
وضعیت می تواند به علت ایجاد چربی یا پلاک در رگ های خونی و یا به علت آلرژی رخ
دهد. سکته های ایسکمیک به طور کلی به دو نوع تقسیم می شوند :

ـ آمبولیک : یک سکته مغزی آمبولی، زمانی است که لخته خون در
جقسمت های دیگر بدن ایجاد می شود و از طریق رگ ها به مغز منتقل شده و در آنجا سبب
ایجاد سکته می گردد.

ترومبولیک : یک سکته مغزی ترومبولیک زمانی است که یک لخته
در یک رگ خونی ایجاد می شود ـ به نام ترومبوز ـ و سبب انسداد شریانی می شود که بر
مغز تاثیر دارد.

۲ـ سکته هموراژیک

در شرایطی که رگ های خونی ضعیف می شوند، ممکن است خون به
نواحی اطراف نشت پیدا کند. تناوب این امر سبب ایجاد تورم در رگهای خونی و انفجار
آنها شده که سبب خونریزی ناگهانی و خطرناک در مغز می گردد.

۳ـ حمله ایسکمیک گذرا (TIA)

یک حمله ایسکمیکی گذرا یک سکته «واقعی» نیست و گاهی اوقات
به عنوان «مینی سکته» توصیف می شود. TIA زمانی اتفاق
می افتد که چیزی مانند تنگ شدن رگهای خونی یا جریان خون پایین باعث توقف موقت
انتقال خون به مغز می شود. با اینحال، جریان خون در این موارد بصورت کامل قطع نشده
و تا مدت زمان کوتاهی آسیب جدی به مغز وارد نخواهد شد. بطور کلی TIA می تواند چندین دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و علائم
سکته مغزی را بطور قانع کننده ای به نمایش بگذارد. TIA همچنین یک مورد اورژانسی پزشکی است و یک نشانه جدی برای
بیماری که در معرض خطر سکته مغزی است خواهد بود.

مهم ترین هدف این است که از بروز یک سکته مغزی کوچک در
افراد مسن پیشگیری شود, زیرا که بسیار شبیه آن است که از یک سکته مغزی طبیعی
جلوگیری کنیم.

چگونه از سکته مغزی در سالمندان جلوگیری کنیم؟

همانطور که گفته می شود، پیشگیری بهترین درمان است. چندین
عامل وجود دارد که می تواند باعث آسیب بیشتر به یک سکته شود.دانستن این فاکتورهای
یک گام کلیدی در کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی  و سالمندان است.

داشتن یک رژیم غذایی سالم

این یک روش مستقیم برای کاهش خطر برای شما نیست، بلکه با
ارتقای سلامتی کلی آسیب پذیری شما را در برابر انواع بیماری های مزمن و حاد از
جمله سکته مغزی کاهش می یابد. محدود کردن مصرف سدیم، چربی های جامد، دانه های
تصفیه شده، شکر بیش از حد و گوشت قرمز. باید با سبزیجات، دانه های جامد و غذاهای
دریایی جایگزین شود.

مشارکت بیشتر در فعالیت های بدنی

اگر به دنبال راهی برای جلوگیری از سکته مغزی و سالمندان هستید، رژیم
غذایی و ورزش بهترین گزینه ها در پیش روی شماست. ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در
هفته و یا ۷۵ دقیقه فعالیت شدید، میتواند به اندازه کافی برای کاهش خطر سکته مغزی
تاثیرگذار باشد.

ترک سیگار

در میان سایر عوامل بهداشتی، سیگار کشیدن خطر ابتلا به سکته
مغزی به دلیل تشکیل لخته و ایجاد پلاک را تا دو برابر افزایش می دهد. روش های
مختلفی برای ترک سیگار مانند استفاده از برچسب های ترک سیگار یا قرص های ترک سیگار
برای ترک عادت بدون استرس موجود است که می توانید از آنها استفاده کنید.

مدیریت فیبریلاسیون دهلیزی (آریتمیک)

فیبریلاسیون دهلیزی یک شکل نامنظم از ضربان قلب است که
معمولا در افراد بالای ۶۰ سال مشاهده می گردد و یکی از عوامل اصلی سکته مغزی است.
ممکن است این بیماری را داشته باشید و آنرا درک نکنید زیرا هیچگونه علائم خاصی
ندارد. پزشک شما می تواند با آزمایشات لازم و آزمون هایی که انجام می دهد به وجود
این بیماری پی برده و با روشهای مختلف آن را مدیریت کند و خطر سکته مغزی وسالمندان  را کاهش
دهد.

رفع فشار خون

فشار خون بالا علت اصلی سکته مغزی است. در فشار خون بالا،
قلب مجبور است پمپ کردن را قوی تر کند و این نیروی اضافی سبب تضعیف رگ های خونی و
یا آسیب به آنها می شود. ترکیبی از رژیم غذایی و دارو می تواند بهترین گزینه برای
کنترل فشار خون و کاهش آسیب پذیری باشد. همچنین با این روش می توان کلسترول را نیز
کنترل نمود.

مدیریت دیابت

دیابت کنترل نشده می تواند دوره های طولانی از قند خون بالا
را ایجاد کند که سبب از بین رفتن عروق خونی می گردند. این فرایند باعث می شود, تا
با ایجاد لخته شما را در خطر سکته مغزی قرار دهد. نظارت مستمر بر سطح قند خون و در
صورت نیاز مصرف انسولین تمام راههای ممکن برای جلوگیری از این بیماری است.

علائم سکته مغزی در سالمندان

متاسفانه ممکن است حتی با اقدامات پیشگیرانه نیز سکته مغزی
را تجربه کنید. اگرچه ممکن است خطر کلی کمتر باشد, اما این پتانسیل وجود دارد.
دانستن اینکه چگونه علائم سکته مغزی را تشخیص دهید می تواند در دسترسی سریع به
مراقبت های پزشکی و جلوگیری از اثرات کامل سکته مغزی بسیار سودمند باشد, چراکه
برخی از این علائم چند دقیقه پیش از سکته بروز می کند. بنابراین سرعت تشخیص اولیه
و دسترسی به کمک اضطراری بسیار مهم می باشد.

علائم سکته مغزی عبارتند از :

  • بی حسی در صورت یا دست و پا، اغلب ( و نه همیشه) فقط در یک طرف بدن
  • مشکلات ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم
  • سردرد شدید و ناگهانی
  • دشواری در برقراری ارتباط مانند عدم توانایی بیان کلمات خاص، لکنت زبان، یا
    ناتوانی کلی در صحبت کردن
  • از دست دادن تعادل

این نکته کاملا روشن نیست که چرا زنان گاهی اوقات علائم
مختلفی را پیش از سکته مغزی و سالمندان  نسبت به مردان نشان می دهند. علاوه بر علائم بالا زنان
ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند:

  • سقوط ناگهانی
  • تهوع ناگهانی
  • ضعف عمومی
  • درد قفسه سینه بصورت خود به خود
  • تنگی نفس
  • تشنج

تشخیص سکته مغزی

اگر دچار مشکل در یادآوری علائم سکته مغزی و سالمندان هستید یا نگرانید
که فرد دیگری آنرا فراموش کند کلمه اختصاری FAST را به خاطر بسپارید:

F (صورت) : اگر فرد سعی کند لبخند بزند یک طرف صورت بی حس
است .

A (بازو) : آیا شخص می تواند دو دست خود را به یک اندازه
بالا ببرد؟

S (گفتار) : یک جمله به فرد بگویید و از او بخواهید آنرا
تکرار کند.

T (زمان): اگر در هر یک از موارد فوق اختلال شدیدی دیدید،
این ممکن است نشانه سکته مغزی و سالمندان باشد و باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

 


راهکارهایی برای ارتباط برقرار کردن با سالمندان

​​​​​​​به باورها و عقاید سالمندان احترام بگذارید

هر فرد ارزشها، باورها و فرهنگ خاص خودش را دارد و این نکته ای است که

در ارتباط با سالمندان نباید فراموش کرد. عقاید و ارزش های سالمندان امروز،

در جامعه ای کاملاً متفاوت با جامعهی کنونی شکل گرفته است.

آنها حوادث تاریخی و شرایط اقتصادی – اجتماعی دشواری را پشت سر گذاشته اند.

درک آنچه بر سالمند کنونی گذشته است برای شما ممکن است سخت باشد و

تنها یک ارتباط خوب می تواند این شکاف نسلی را هموار سازد.

خواسته‌هایشان را جویا شوید

اولین قدم برای برقراری ارتباط با سالمندان این است که سالمندان را بشناسید و

این شناخت با مطلع شدن از خواسته هایشان بهتر شکل می‌گیرد. برای شناخت

سالمند باید از آنان سؤال کنید تا بتوانید نگرانی های آنها را بهتر بفهمید وکمک بهتری

به ایشان عرضه کنید.

به یاد داشته باشیم در برابر پاسخ سالمند صبور باشیم و وقت بیشتری صرف کنیم و

اگر سالمند در حال صحبت کردن است، به او فرصت دهید تا حرفش را تمام کند و جملهی

او را خودمان کامل نکنیم و در نهایت یه می‌دانم به آن بچسبانیم.

شنونده مشتاق و همدلی برای سالمندان باشید

لازم است حین گفت و گو با سالمندان، به گفته های آنان ارزش و احترام بگذارید. به

صحبت های آنان خوب و دقیق گوش بدهید. گوش دادن فعالانه چیزی بیش از شنیدن

ساده است و در واقع همدلی با سالمند است. همدلی با سالمند یعنی خودمان را جای

فرد سالمند بگذاریم و بفهمیم که او در موقعیت های مختلف چه فکر یا احساسی دارد.

سالمندان به شدت پذیرای ارتباطات غیر کلامی شما مانند لبخند زدن، تکان دادن سر

برای تأیید، نگاه کردن، ارتباط چشمی، گرفتن دست، تعارف با دست و … هستند. بنابراین

با یک اخموتخم ساده سبب رنجیده شدن آنها می‌وید و با یک لبخند ساده می‌توانید اشتیاق

خود برای برقراری رابطه با آنها را نشان داده و به آن‌ها روحیه دهید.

در میان گذاشتن روزمرگی‌هایتان با او

حرف زدن با سالمندان و گفتن نظرات و عقاید، مسائل روزمره‌تان و همچنین درمیان گذاشتن

احساس و عواطفتان با آن‌ها، بیانگر ارزشی که برای آن‌ها و نظرشان قائل می‌شوید است.

به لحن و تن صدایتان توجه کنید

یک سالمند به لحن و تن صدای شما هنگام گفتگو با اوبسیار توجه دارد. پس سعی کنید با

لحنی آرام، شمرده و با احترام با او صحبت کنید و از افعال جمع و غیر دستوری استفاده کنید.

حتی اگر سالمندی ناشنوا باشد هیچ گاه نباید برای صحبت کردن با او صدایتان را بلند کنید یا

فریاد بزنید. برای اینکه او حرف های ما را بشنود، با صدای معمولی و نزدیک گوشی که شنوایی

بهتری دارد وبا اشاره صحبت کنید.

ارتباط تماسی با سالمند برقرار کنید 


نحوه‌ی ارتباط برقرار کردن با سالمند


یکی از ابتدایی ترین و خصوصی ترین شکل برقراری ارتباط با سالمند لمس کردن است

بسیاری از سالمندان محرومیت لمسی دارند. در برقراری ارتباط با سالمندان سه نوع ارتباط لمسی وجود دارد:

– تماس عاطفی: لمس محبت‌آمیز یکی از نیازهای انسانی است. مانند وقتی که پدر بزرگ

یا مادر بزرگ را در آغوش می‌گیرید و آنها را می‌بوسید. محبت، تفاهم، اعتماد، امید و علاقه را

می‌توان با نگه داشتن دستی لرزان در دستی قوی به دیگری منتقل کرد.

– تماس حمایتی: برای کمک به سالمند به کار می‌رود. مانند وقتی که به سالمند برای

بلند شدن از زمین کمک می‌کنید.

– تماسس کنشی: به منظور ادب و احترام به کار می‌رود. مانند دست زدن به پشت

سالمند و تعارف و تقدم برای عبور

ارتباط برقرار کردن با سالمندان بداخلاق

اگر بداخلاقی سالمندان عارضه پیری باشد مثلا در اثر بیماری های این دوران یا معلول احساس

بی کفایتی به خاطر از دست دادن کار و همکاران یا به خاطر احساس مزاحمت و سربار بودن

و از این قبیل باشد ،با فراهم آوردن شرایط بهتر و با تلقین مفید بودن و رحمت بودنشان در خانواده

می توانید بدخلقی هایشان را چاره کنید. و آن‌ها را به آرامش، گفتگو و معشرتی دوستانه دعوت کنید.

فرزندت را به من بنما تا بگویم که تو کیستی

فرزندان شما شبانه روز شاهد رفتار شما با سالمندان هستند. آنها هم در شرایط فعلی شما

قرار خواهند گرفت. دوست دارید چه رفتاری با شما داشته باشند؟احتمالا هیچ گاه تاکنون به چنین

چیزهایی فکر نکرده اید. زیرا با میل طبیعی انسان مخالف است. بشر در رویاهای خود همواره چیزهایی

را که مطلوب او هستند در نظر می گیرد و آینده خود را آن طور که دوست دارد مجسم می نماید.

به عبارتی نفس ما، ما را فریب می دهد. البته اگر هم به چنین روزهایی فکر کنیم خودمان را از هر

عیب و نقصی مبرا فرض می کنیم حال آنکه این چنین نیست. پس واقع بینانه وقتی به سالمندان

می نگرید خودتان را جای آنها در نظر بگیرید و با رحم کردن در حق ایشان به خودتان لطف کنید.


مادران سالمند

وحشت از تنهایی نه‌تنها حوزه زندگی و عمل زنان سالمند را در زندگی کنونی

محدود می‌سازد، بلکه افق دید آنان را از توانایی‌هایشان و سالمند حوزه عملشان
در آینده تنگ می‌کند.
اما زنان نمی‌دانند که به هنگام پیری سالمند نقش مهم و پراهمیتی در خانواده دارند و
می‌توانند نقش مهمی هم در تربیت نوه‌ها ایفا کنند.

 به‌طور کلی زنان و مردان به‌طور متفاوتی سالخورده می‌شوند.

 زنان بیشتر از مردان عمر می‌کنند. بخشی از این مزیت زنان در ارتباط با امید
به زندگی می‌باشد. برخلاف ضعیف‌تر بودن جنسیت به‌نظر می‌رسد زنان در همه
سنین مخصوصا در اوایل کودکی بیش از مردان قابل انعطاف باشند.
با اینکه ممکن است برخی از زنان از آینده و پیری ترس داشته باشند ،
بیشتر زنان در زمان بزرگسالی هم مزیت امید به زندگی را دارا هستند.
به‌طور کلی امید به زندگی زنان در بدو تولد در کشورهای توسعه‌یافته اندکی بالاتر
از ۵۰سال و در بسیاری از کشورهای پیشرفته بیش از ۷۰ سال است.
در جامعه سنتی افراد سالمند نقش پراهمیت و پراحترامی در خانواده‌ها دارند.
پدربزرگ و خصوصا مادربزرگ‌ها نقش مهمی در پرورش نوه دارند. البته در جامعه
امروز هم این موضوع رواج بسیار دارد اما به پررنگی گذشته نیست.
 نقش زنان سالمند درون خانواده
با توجه به نقش خانواده در جوامع بشری در همه دوره‌ها، بررسی سالمندان درون
سامانه خانواده بسیار مهم است. خانواده فقط جمع جبری پدر و مادر و فرزندان و کسان
دیگری که در خانه زندگی می‌کنند نیست، بلکه فراتر از آن است. در یک خانواده افراد
روی یکدیگر تاثیر می‌گذارند و معمولا زن و شوهر ارتباط بسیار نزدیکی با پدران و مادران
خود دارند. در جامعه سنتی افراد سالمند نقش پراهمیت و پراحترامی در خانواده‌ها دارند.
پدربزرگ و خصوصا مادربزرگ‌ها نقش مهمی در پرورش نوه دارند. البته در جامعه امروز
هم این موضوع رواج بسیار دارد اما به پررنگی گذشته نیست.

تغییر معیشتی و تحولات فرهنگی بر خانواده و اجتماع تاثیر

بسزایی می‌گذارددختران و عروسان دیگر مادر و مادرشوهر را سرمشق خود
نمی‌دانند و احترام به آنان را نه به عنوان یک ضرورت ناشی از واقعیت خانواده،
بلکه به عنوان وظیفه‌ای اخلاقی تلقی می‌کنند. در این صورت زن یا مرد سالمند
نه از لحاظ مادی مورد نیاز نسل نو می‌شود و نه برای تربیت نوه صالح شناخته می‌شوند،
به‌طوری که مهدکودک را به وی ترجیح می‌دهند. به این ترتیب زن سالمند
برخلاف نقش مرکزی که در خانواده داشت، نقش حاشیه‌ای پیدا می‌کند.
این اتفاق مشکلات بسیاری را برای زن سالمند به همراه دارد زیرا در این صورت
به دلیل طول عمر بیشتر زنان نسبت به مردان، زن سالمند احساس تنهایی می‌کند.

 

بیشتر زنان سالمند به دلیل تغییر نسل و فرهنگ دچار بیماری‌های مختلفی می‌شوند.
هنگامی که مادربزرگ برحسب نسبت انتظار محبت، توجه و فرمانبری از فرزندان و
نوه‌های خود را دارد و می‌خواهد با آنها زندگی کند چون می‌بیند که مورد بی‌توجهی
قرار گرفته و تنها مانده است به بیماری روانی و یا روان‌تنی دچار می‌شود.
در این صورت این بیماری موجب می‌شود تا فرزندان و نوه‌ها دوباره به او توجه کنند و
او را مورد مهر و محبت قرار دهند، با این توجهات، زن سالمند بهبود می‌یابد، در نتیجه
بار دیگر از مرکز توجه خارج شده و او را به‌دلیل اینکه بهبود یافته است، دوباره به خانه
خودش بازمی‌گرداند.
بیشتر زنان سالمند به دلیل تغییر نسل و فرهنگ دچار بیماری‌های مختلفی می‌شوند.
هنگامی که مادربزرگ برحسب نسبت انتظار محبت، توجه و فرمانبری از فرزندان و
نوه‌های خود را دارد و می‌خواهد با آنها زندگی کند چون می‌بیند که مورد بی‌توجهی
قرار گرفته و تنها مانده است به بیماری روانی و یا روان‌تنی دچار می‌شود.
در این صورت نیاز به مهر و محبت باعث می‌شود تا زن سالمند بار
دیگر ناخودآگاه دست به کار دیگری بزند تا مورد مهر و محبت قرار گیرد و
سامانه خانواده را حفظ کند. در چنین مواردی باید ریشه اصلی بیماری را
شناخت که همان دگرگونی جایگاه فرد در سامانه خانواده است و
تا این مشکل حل نشود، بیماری‌ها یا مشکلات رفتاری متعدد زن سالمند،
مانند کج‌خلقی، افسردگی، بیقراری و دردهای گوناگون برطرف نخواهد شد.
بهتر است در چنین مواردی زن سالمند با دوستان خود و کلاس‌های گوناگون هنری و یا ورزشی،
این تنهایی را پر کند تا بتواند خودش به درمان بیماری خود بپردازد.
 تنها نمانید
گاهی زن سالمند از نظر مادری و مادربزرگی وارد خانواده دختر یا پسر خود می‌شود و
روابط جدیدی برقرار می‌گردد، بنابراین زن سالمند وارد سیستمی شده که باید خود
را با این سیستم هماهنگ کند، کاری که برای او دشوار است، در نتیجه ناسازگاری‌ها
و ناهماهنگی‌ها باعث بروز بیماری روحی در ضعیف‌ترین و آسیب‌پذیرترین عضو خانواده
یعنی همان زن سالمند می‌شود. البته این وضعیت برحسب الگوهای فرهنگی به
شکل بیماری واقعی و یا احساس کسالت ظاهر می‌گردد.

در این مواقع، زن سالمند ممکن است ازدواج را راه‌حل خود بداند، ممکن است او وقتی ببیند

که نمی‌تواند با نسل‌های جلوتر از خود کنار بیاید، به این فکر می‌افتد با یکی از هم‌نسل‌های

خود زندگی کند و نیاز خود که همان مهر و محبت است را از وی طلب کند. بنابراین در سن بالا

مجددا ازدواج و زندگی جدیدی را آغاز می‌کند و خوشبخت هم می‌شود.

البته ازدواج همه سالمندان به این دلیل نیست.

به‌طور کلی زنان سالمند نسبت به آقایان از مشکلات بیشتری برخوردارند و بهتر است تا

توجه بیشتری به این قشر در جامعه شود، چرا که زنان سالمند با توجه به روحیه

لطیفشان که مخصوص زنان است با هر نوع بی‌مهری دچار بیماری و یا

ضعف شده و نمی‌توانند در جامعه به خوبی زندگی کنند. البته امروز در جامعه می‌بینیم

که زنان سالمند هنوز هم نقش مادربزرگ مهربان و مادر خوب را برعهده دارند و

مورد احترام هستند، بنابراین باید تلاش کرد تا زن سالمند را از هرگونه بیماری برهانیم،

چرا که زن سالمند فشارهای روانی ـ زیستی ـ اجتماعی را به شکل بیماری روانی،

تظاهرات رفتار ضداجتماعی و یا بیماری جسمی آشکار می‌سازد ، از این‌رو چاره کار

و درمان او نیز توجه به همه عواملی است که در زندگی وی وجود دارد.

این درمان تنها در چارچوب خانواده انجام‌پذیر است و همان‌طور که خانواده

نقش مهمی در تربیت فرزندان دارند، نقش مهمی هم در زندگی

افراد سالمند و به‌خصوص زنان سالمند دارند. آنها هستند که با بی‌مهری

خود باعث بروز بیماری‌های جسمی و روانی در زن سالمند خانواده خود

و یا با مهر و محبت و توجه باعث آسایش و آرامش آنها می‌شوند.

بنابراین برنامه‌ریزی‌ برای ایجاد نگرش مثبت اجتماعی به  سالمندان  و بهداشت و

درمان کافی و رفاه مطلوب برای کل سالمندان در جامعه و خانواده ضروری است.

چه خوب است که این رفاه مطلوب برای تمام سالمندان مورد احترام دنیا فراهم گردد

تا از بروز بیماری‌‌ها جلوگیری شود.