معاینات پزشکی سه ماهۀ اول بارداری

تست بارداری خانگی و معاینات پزشکی شما مثبت شده و لازم است که یک وقت برای ملاقات

با پزشک بگیرید. اگر هنوز پزشک مورد نظر خود را پیدا نکرده‌اید، باید در

هر صورت به یک پزشک زنان مراجعه کنید تا مراقبت‌های بارداری را شروع کنید.

جلسات ویزیت در سه ماهۀ اول بسیار شبیه هم است و پزشک به بررسی

وضعیت عمومی شما خواهد پرداخت و آزمایش‌هایی را برای شما تجویز خواهد کرد.

در این مطلب با ‌اتفاق‌هایی که در جلسات ویزیت پزشک در سه ماهۀ اول

رخ خواهد داد، بیشتر آشنا ‌خواهید شد.

در این مقاله مطالعه می‌کنید:

  • اولین جلسۀ معاینات بارداری

  • معاینات و آزمایش‌های سه ماهۀ اول

  • ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مشاوره در مورد خودمراقبتی در سه ماهۀ اول

اولین جلسۀ معاینات بارداری

اگرچه بهتر است به محض مثبت شدن نتیجۀ بارداری به پزشک مراجعه کنید،

اما معمولاً زنان بعد از گذشت یک تا دو ماه از بارداری متوجه آن می‌شوند.

به محض تشخیص احتمال بارداری یا اگر نتیجۀ آزمایش خانگی شما مثبت شد،

بهتر است در فاصله هفته‌های شش تا ۱۰ برای انجام اولین ملاقات با پزشک

برای شروع مراقبت‌های دوران بارداری برنامه‌ریزی کنید. در اولین جلسه،

پزشک ممکن است ابتدا برای تأیید حاملگی، آزمایش‌های خون برای شما تجویز کند.

در صورت تأیید باردار بودن شما، پزشک با پرسیدن سوال‌هایی اقدام به

تعیین سن بارداری، زمان زایمان و در نهایت تکمیل پروندۀ سلامتتان خواهد کرد.

سوال‌هایی که پزشک برای تکمیل پروندۀ بهداشتی مادر می‌پرسد ممکن است ‌

شامل موارد زیر باشد:

سوال‌هایی در مورد سلامت و بهداشت زنان: پزشک در مورد نظم و طول

دورۀ عادت ماهانه و اولین روز آخرین عادت ماهانه از شما می‌پرسد. همچنین

در مورد عفونت‌ها یا بیماری‌های آمیزشی احتمالی و همچنین جزئیات

بارداری‌های پیشین مادر سوال‌هایی می‌کند.

سوابق پزشکی و بیماری‌های مزمن: پزشک برای تکمیل پروندۀ سلامت مادر

در مورد بیماری‌های مزمنی که مادر ممکن است به آنها مبتلا باشد مانند دیابت

یا فشار خون و روش‌های درمان قبلی می‌پرسد. همچنین سابقۀ جراحی یا

بستری شدن در بیمارستان یا حساسیت‌های دارویی مادر را از او خواهد پرسید.

سبک زندگی مادر: برای اطلاع از سبک زندگی مادر و خطرهای احتمالی

مرتبط با آن سوال‌هایی را در مورد مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر می‌کند.

همچنین ممکن است در مورد سابقۀ وجود آزار جنسی در گذشته یا خشونت

خانگی از مادر سوال کند. بهتر است صادقانه به سوال‌های پزشک پاسخ بدهید

تا او بتواند بهترین راهکارها را برای سلامت بارداری شما انجام دهد.

سوابق پزشکی خانوادگی: از آنجا که برخی از مشکل‌ها می‌تواند ارثی باشد،

لازم است پزشک اطلاعاتی در مورد سوابق مشکلات پزشکی خانوادۀ شما

را در اختیار داشته باشد. اگر سابقۀ سقط، تولد نوزاد با نقص‌های ژنتیک یا

زایمان زودرس در خانواده دارید، به پزشک اطلاع دهید. همچنین در صورت

وجود سابقۀ بیماری مزمن مانند دیابت در خانواده، لازم است پزشک بداند و

آن را در پروندۀ سلامت شما ثبت کند.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پزشک در اولین جلسه با معاینۀ مادر وضعیت تیروئید، ریه، پستان، سلامت

دهان و دندان شما را بررسی خواهد کرد. همچنین با معاینۀ واژن و لگن و معاینات پزشکی

وضعیت سلامت مادر را تحت نظر قرار می‌دهد. در ادامه پزشک فشار خون،

قد و وزن مادر را اندازه می‌گیرد و نمایۀ تودۀ بدنی یا همان bmi مادر را مشخص می‌کند.

پزشک ممکن است از اولین جلسه‌، مصرف برخی از مکمل‌ها به خصوص

فولیک اسید را برای مادر تجویز کند. مادر باردار باید هر روز، دُز مشخصی

فولیک اسید مصرف کند. در انتهای جلسۀ اول، معمولاً پزشک در مورد سایر

جلسه‌ها و کارها و روش‌هایی که برای مراقبت از بارداری شما انجام خواهد داد

به شما توضیح می‌دهد. همچنین ممکن است آزمایش‌های تکمیلی برای بررسی

میزان ایمنی بدن شما و همچنین بررسی سلامتتان درخواست کند تا در جلسات

بعدی نتایج آنها بررسی شود.

معاینات و آزمایش‌های سه ماهۀ اول

در سه ماهۀ اول بهتر است مادر هر ماه، حداقل یک ملاقات با پزشک داشته باشد.

در این جلسات، پزشک آزمایش‌هایی را بررسی می‌کند که در ملاقات‌های قبلی

درخواست داده است و تصمیم‌های لازم را خواهد گرفت. آزمایش‌هایی که

پزشک ممکن است در سه ماهۀ اول برای شما لازم بداند شامل موارد زیر است:

آزمایش خون: پرشک در اولین جلسۀ معاینات بارداری، احتمالاً یک آزمایش

خون کامل برای شما درخواست خواهد کرد. نتایج این آزمایش خون می‌تواند

به پزشک در بررسی وضعیت سلامت شما کمک زیادی کند. پزشک معمولاً در

این آزمایش خون، گروه خونی، rh خون و وضعیت آنتی‌بادی‌های rh را بررسی می‌کند.

همچنین آزمایش خون کامل cbc به پزشک در بررسی کم‌خونی یا عفونت احتمالی

در بدن شما کمک خواهد کرد. پزشک ممکن است در آزمایش خون، تقاضای بررسی

میزان ایمنی بدن شما نسبت به بیماری‌ای مانند سرخجه و هپاتیت b را درخواست کند.

‌اگر شما روابط جنسی پرخطر داشته‌اید، پزشک می‌تواند در این آزمایش خون،

وجود بیماری‌های آمیزشی مانند هپاتیت یا hiv را بررسی کند. همچنین آزمایش

قند خون ناشتا می‌تواند به پزشک اطلاعاتی در مورد وضعیت قند خون شما بدهد.

اگر شما سابقۀ دیابت داشته باشید یا پره‌دیابتیک باشید، پزشک ممکن است آزمایش‌های

تکمیلی و دارو برایتان تجویز کند.

آزمایش ادرار: پزشک برای بررسی وضعیت سلامت و یافت هر نوع عفونت مجاری

ادرار به شما آزمایش کامل ادرار شامل آنالیز و کشت ادرار خواهد داد. پزشک وجود خون،

پروتئین و قند در ادرار شما را بررسی خواهد کرد و در صورت وجود قند در ادرار شما،

کارهای لازم برای تشخیص دیابت را انجام خواهد داد.

آزمایش‌های غربالگری: پزشک معمولاً در اولین جلسات معاینۀ پیش از بارداری

با شما در مورد آزمایش‌های غربالگری و به طور مشخص غربالگری سه ماهۀ اول

صحبت خواهد کرد. آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص نقص‌های مادرزادی جنین

و اختلالات کروموزمی او استفاده می‌شود. انجام آزمایش‌های غربالگری به پزشک

و شما کمک می‌کند تا در صورت وجود هر نوع نقص مادرزادی بتوانید تصمیم

درستی بگیرید.

آزمایش‌های غربالگری سه ماهۀ اول می‌تواند احتمال وجود اختلالات کروموزومی

در جنین را نشان دهد. این آزمایش‌ها شامل یک سونوگرافی nt که میزان مایع

پشت گردن جنین را اندازه‌گیری می‌کند و یک آزمایش خون است که سطح هورمون

hcg سطح پروتئین a در پلاسمای مادر را بررسی می‌کند. این آزمایش‌ها

معمولاً بین هفته‌‌های ۱۱ تا پایان هفتۀ ۱۳ تجویز می‌شود. آزمایشگاه زنان باردار

را در دو گروه کم‌خطر و پرخطر قرار می‌دهد و پزشک با دریافت جواب این غربالگری،

در صورت احتمال وجود هر نوع اختلال کروموزومی، ممکن است تقاضای آزمایش‌های

تشخیصی بیشتری را بدهد یا ممکن است انجام آزمایش‌های غربالگری سه ماهۀ

دوم را به شما توصیه کند و بعد از آن در صورت لزوم آزمایش‌های تشخیصی تجویز شود.

به این شکل که اگر نتایج غربالگری شما را در گروه پرخطر قرار دهد، پزشک به

احتمال زیاد یکی از آزمایش‌هاینمونه‌گیری از پرزهای جفتی یا آمنیوسنتز را برای شما

درخواست می‌کند. اگر آزمایش‌های خون غربالگری سه ماهۀ اول، شما را در گروه کم

خطر قرار دهد ولی شما سونوگرافی nt را همزمان با این آزمایش‌ها انجام نداده باشید،

پزشک غربالگری سه ماهۀ دوم را در فاصلۀ هفته‌های ۱۵ تا ۱۷ برای شما درخواست می‌کند.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مشاوره در مورد خودمراقبتی در سه ماهۀ اول

پزشک احتمالاً در معاینات پزشکی در سه ماهۀ اول دربارۀ تغذیۀ صحیح، غذاهایی که

نباید بخورید، افزایش وزن، ویتامین‌های لازم برای دوران بارداری و مشکلات شایع در

اوایل بارداری، توضیحاتی را به شما خواهد داد و علائم هشداردهنده‌ای را به شما گوشزد

خواهد کرد ‌که نیاز به مراجعۀ فوری به پزشک دارد. این توضیحات به شما کمک خواهد کرد

که بتوانید نقش مفیدی در مراقبت از سلامت خود و کودکتان بازی کنید. شما می‌توانید

نگرانی‌ها و سوال‌های خود را که در بین هر جلسۀ ویزیت برای شما پیش آمده است،

یادداشت کنید و در ملاقات با پزشک از او بپرسید. پزشک به شما کمک خواهد کرد تا

از میزان نگرانی‌هایتان کم کنید. او همچنین ممکن است واکسن آنفلوانزا را در صورت

شروع فصل پاییز به شما پیشنهاد بدهد.


مراقبت‌های لازم پس از زایمان طبیعی در خانه

روزهای بعد از زایمان ، روزهای شیرینی است. نه ماه انتظار به پایان رسیده و خانوادۀ

شما با حضور یک نوزاد، کمی متفاوت شده است. در این روزها معمولاً یکی از اعضای

خانواده یا دوستان در کنار مادر می‌ماند و از او مراقبت می‌کند. همچنین دوستان و فامیل

برای احوال‌پرسی و تبریک به منزل شما می‌آیند. یادتان باشد در این روزها، با وجود

شلوغ بودن دور و اطراف از خودتان غافل نشوید. همچنین اعضای خانواده و مهمان‌ها ممکن

است از روی خیرخواهی، توصیه‌هایی به شما بکنند که بهتر است نظرها و توصیه‌‌های اطرافیان 

را قبل از اطمینان از صحت علمی آن انجام دهید. در این مطلب می‌توانید با مراقبت‌های بهداشتی

پس از زایمان، خودمراقبتی‌های لازم در خانه و موارد نیازمند تماس با پزشک

پس از زایمان آشنا شوید.

در این مقاله مطالعه می‌کنید:


مراقبت‌های بهداشتی

مراقبت‌های بهداشتی اهمیت بسیار زیادی پس از زایمان دارد. با استفاده از موارد زیر

می‌توانید بعد از زایمان طبیعی، مراقبت‌های لازم را برای نگهداری از زخم بخیۀ پرینه؛

در صورت وجود و همین‌طور کنترل خونریزی انجام دهید:

بخیه: در زایمان طبیعی ممکن است ناحیۀ پرینه را تا حدود دو سانتی‌متر برای خروج نوزاد

باز کنند و بعد بخیه بزنند. این بخیه به اندازۀ بخیۀ سزارین، عمیق نیست و به همین دلیل

در مدت زمان کوتاهی جوش می‌خورد. اگر بتوانید به خوبی از زخم خود محافظت کنید،

می‌توانید انتظار داشته باشید که با گذشت حدود یک هفته تا ۱۰ روز، دیگر خبری از

بخیه و زخم نباشد. نکات زیر می‌تواند برای نگهداری از این بخیه‌ها در روزهای پس از زایمان مفید باشد:

  • روی بخیه‌هایتان ننشینید.
  • برای جلوگیری از باز شدن بخیه‌ها، بهتر است تا خوب شدن زخم، روی یک بالش طبی حلقوی بنشینید.
  • بهتر است از توالت ایرانی استفاده کنید.
  • بعد از دستشویی، زخم را با آب ولرم بشویید و سپس با باد سشوار آن را خشک کنید.
  • اگر نخواستید از سشوار استفاده کنید، هر بار از یک حولۀ تمیز و نرم استفاده کنید.
  • روزانه چند دقیقه در محلول آب و بتادین در لگنی کاملاً تمیز بنشینید.
  • ساعاتی در روز بدون لباس زیر دراز بکشید تا زخمتان هوا بخورد.
  • در روزهای اول زیاد روی پاهایتان نایستید.
  • زخم را دستکاری نکنید و بدون اجازۀ پزشک روی آن پماد، کرم یا لوسیون نزنید.

خونریزی: خونریزی پس از زایمان، در هر دو نوع زایمان طبیعی و سزارین وجود خواهد داشت،

اما معمولاً در زایمان طبیعی بیشتر از سزارین است و احتمالاً شما بعد از یک زایمان طبیعی

مدت زمان بیشتری لکه‌بینی و خونریزی دارید. همچنین در صورت داشتن بخیه در ناحیۀ پرینه،

مراقبت‌های لازم در مورد خونریزی پس از زایمان طبیعی نیاز به رعایت و توجه بیشتری دارد.

به‌طورکلی برخی از مراقبت‌های لازم برای خونریزی پس از زایمان شامل موارد زیر است:

  • از نوار بهداشتی ساده و بزرگ؛ بدون پودر جاذب یا رویۀ مشبک استفاده کنید.

  • هرگز از تامپون استفاده نکنید.
  • لباس زیر تنگ به همراه نوار بهداشتی، از رسیدن هوا به زخم جلوگیری و روند خوب شدن زخم را کند می‌کند.
  • نوار یا پد بهداشتی خود را هر دو تا چهار ساعت یک بار عوض کنید.
  • در صورت وجود زخم، از تجمع خون روی زخم این ناحیه جلوگیری کنید.

همچنین اگر تب یا لرز داشتید یا خونریزی و ترشحات واژن شما بدبو بود ممکن است دچار یکی از

عفونت‌های پس از زایمان‌شده باشید که لازم است با پزشک تماس بگیرید. همچنین در صورت

کاهش پیدا نکردن خونریزی یا ادامۀ خونریزی به رنگ قرمز روشن بعد از هفتۀ اول زایمان،

با ماما یا پزشکتان تماس بگیرید.

استفاده از شکم‌بند

زمان جمع شدن شکم پس از زایمان، یکی از سوال‌های رایج مادران است که معمولاً به عنوان راه‌حل،

شکم‌بند به آنها معرفی می‌شود. شکم‌بندهای بعد از زایمان، به بازگشت شکم به حالت قبل از بارداری

و رفع کمردرد کمک می‌کند. این شکم‌بند‌ها در دو نوع است. نوع اول که به آن گِن گفته می‌شود،

شبیه یک شورت بلند است و از بالای زانو تا روی شکم کشیده می‌شود. از آنجا که این گن‌ها باعث

عرق کردن خواهد شد، توصیه می‌شود تا خوب شدن بخیه‌های پرینه، از آنها استفاده نکنید.

نوع دوم شکم‌بندها مانند کمربندی پهن دور شکم بسته می‌شود و از زیر شکم تا بالای آن را می‌پوشاند.

این نوع شکم‌بند را می‌توانید بعد از زایمان استفاده کنید، اما باید توجه داشته باشید که شکم‌بند

فقط اطراف شکم را بپوشاند و بیش از اندازه به شکم فشار وارد نکند.

تغذیۀ مناسب

شما احتمالاً انرژی زیادی صرف زایمان طبیعی کرده‌اید، اما لازم نیست تمام آن را با هم دریافت کنید.

روزهای اول پس از زایمان نباید غذاهای سنگین بخورید. خانوادۀ شما ممکن است به شما اصرار کنند

که گوشت زیاد یا غذای چرب بخورید. باید توجه داشته باشید که در روزهای پس از زایمان شما ممکن

است فعالیت کمتری داشته باشید، بنابراین امکان سوءهاضمه و یبوست وجود دارد و در صورت ابتلا

به یبوست، امکان آسیب دیدن بخیه‌ها نیز وجود خواهد داشت. پس سعی کنید در طول روز مواد غذایی

لازم و مفید را دریافت کنید. نکات زیر می‌تواند در داشتن یک تغذیۀ خوب به شما کمک کند:

  • مواد غذایی حاوی فیبر بالا مثل برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار و سبزیجات بخورید.
  • دو بار در هفته ماهی قزل‌آلا یا سالمون بخورید.
  • انجیر خشک، برگۀ زردآلو یا هلو مصرف کنید.
  • میوه‌هایی مثل انواع توت‌ها و پرتقال را در میان‌وعده‌های خود قرار دهید.
  • برخلاف تصور، کاچی به دلیل چرب بودن غذای مناسبی برای روزهای بعد از زایمان نیست.
  • لبنیات کم‌چرب مصرف کنید.
  • مایعات زیاد و آب میوۀ خانگی بنوشید.
  • به سالاد و غذاها، روغن زیتون اضافه کنید.

فعالیت‌های خانه‌داری

مادرانی که طبیعی زایمان کرده‌اند، زودتر از مادران سزارینی بهبود می‌یابند و می‌توانند یک روز بعد از زایمان

راه بروند و فعالیت کنند. اما لازم است که به بدنتان فرصت کافی برای بهبود کامل را نیز بدهید و بلافاصله

پس از زایمان فعالیت‌های سنگینی را شروع نکنید. بعضی از مادران از قوی نشان دادن خود لذت می‌برند

و بعضی دیگر به دلیل وجود یک بچۀ دیگر، استراحت را از خودشان می‌گیرند. اما باید بدانید که پس از زایمان

لازم است استراحت کافی داشته باشید. برخی از مواردی که باید طی این روزها رعایت کنید شامل موارد زیر است:

  • اجسام خیلی سنگین را بلند نکنید.

  • از فعالیت‌های زیاد و خسته‌کننده پرهیز کنید.

  • خودتان را مجبور به آشپزی‌های طولانی نکنید.

  • مراقبت از دیگر کودکان را به کمک همسر یا شخص دیگری انجام دهید.

  • شما می‌توانید از اطرافیان برای پر کردن یخچال و آوردن وعده‌های غذایی درخواست کمک کنید.


انقباضات رحمی زایمان چیست؟

هنگامی که زمان زایمان نزدیک می‌شود بدن مادر باردار شروع به ترشح هورمون هورمون

اکسی توسین و پروستاگلاندین می‌کند. ترشح این دو هورمون باعث تحریک رحم و باز

شدن دهانه آن می‌شود. در این زمان است که انقباض زایمان شکل می‌گیرد. دردهای

نیز ناشی از انقباضات ماهیچه‌های رحم و فشار روی دهانۀ رحم است. این انقباضات

که با درد همراه است علامتی است که نشان می‌دهد زمانش فرا رسیده است.

برای بیشتر زنان، انقباض در هفته چهلم بارداری آغار می‌شود. انقباضات زایمان

که قبل از هفته ۳۷ بارداری اتفاق می‌افتند ممکن است نشانه زایمان زودرس باشد.
انقباضات  قسمت بالایی رحم را فشار می‌دهد تا جنین را به قسمت پایینی و کانال

زایمان انتقال دهد. همچنین باز شدن دهانه رحم برای خروج بچه می‌شود.
احساس انقباض  حسی شبیه یک موج دارد. درد به آرامی آغاز می‌شود و به رفته

رفته بیشتر شده و به اوج خود می‌رسد و در نهایت از بین می‌رود. اگر شکم خود را در زمان

انقباض لمس کنید، سفت است.
یکی از علائم انقباضات زایمان فاصله زمانی بین آنهاست. این دردها ممکن است در ابتدا با

فاصله های ۵ دقیقه‌ای شروع شود و به مرور زمان فاصله بین آنها کمتر می‌شود. میزان درد

نیز به مرور بیشتر می‌شود.
علائم دیگری برای رسیدن زمان زایمان وجود دارد:

ممکن است لکه صورتی رنگ یا موکوس خونی ببینید.

احساس پایین آمدن بچه در شکمتان داشته باشید.

احساس چکیدن مایع از واژن یا پاره شدن کیسه آب.

چه زمانی انقباض زایمان شروع می‌شود؟

شروع انقباضات رحمی که زمان  را نشان می‌دهد در هر مادر بارداری متفاوت است.

این درد ها معمولا از پایان هفته ۳۷ شروع شده و ممکن است تا آخر هفته ۴۰ بارداری نیز ادامه

داشته باشد. انقباضات رحمی معمولا در دوران بارداری حس می‌شوند اما لزوما با درد همراه

نیستند. با توجه به سن بارداری خود، دو هفته پیش از زمان زایمان خود انتظار انقباضات زایمان

را داشته باشید. با توجه به ویژگی‌هایی که انقباضات و انقباضات دیگر دارند، تفاوت این

دو را تشخیص خواهید داد.

انقباضات برکستون هیکس یا انقباضات کاذب:

انقباضات برکستون هیکس یا انقباضات کاذب که به طور معمول در سه ماهه آخر بارداری احساس

می‌شوند، نوعی از انقباض هستند که به شما این حس را منتقل می‌کنند که زمان زایمان نزدیک

است. با اینکه این نوع از انقباضات همانند انقباضات واقعی زایمان به نظر می‌رسند اما باعث باز

شدن سرویکس و منجر به نمی‌شوند. این انقباضات که معمولا نامنظم هستند، بیشتر

بعد ازظهرها و زمانی که یک روز پر فعالیت داشته‌اید، به سراغتان می‌آیند. هرچه به زمان زایمان

نزدیک‌تر شوید، میزان این انقباضات بیشتر می‌شوند.
وقتی انقباض برکستون هیل را حس می‌کنید در شکم خود احساس سفتی خواهید داشت.

معمولا این انقباضات دردناک نیستند اما گاهی با درد نیز همراه می‌شوند.

علائم انقباضات برکستون هیکس:

انقباض‌هایی می‌آیند و می‌روند

انقباض‌هایی که شدت نمی‌گیرند و فواصلشان به هم نزدیک نمی‌شود

انقباضاتی که وقتی حالت بدن را تغییر می‌دهید یا مثانه تان خالی می‌شود از بین می‌رود.



سقط مکرر و اقدامات لازم

سقط مکرر به سقطی گفته می‌شود که بیشتر از ۲ تا ۳بارداری مکرر اتفاق بیفتد و

تقریبا ۱ درصد از خانم‌ها دچار سقط‌ مکرر می‌شوند. در این موارد خانم‌های باردار باید

به پزشک مراجعه کنند تا علت سقط مکرر جنین‌شان مشخص شود.

سقط جنین به معنی از دست رفتن جنین قبل از هفته ۲۰ بارداری است. همه خانم‌ها

کم و بیش با عمل سقط جنین آشنا هستند اما شاید تعداد کمی از خانم‌ها علائم سقط

را بشناسند و یا درباره شرایط آن بدانند. در صورتی که آگاهی از این عمل برای زنان باردار

بسیار لازم است.

دلایل سقط در ماه اول

سه ماه اول بارداری شایع ترین دوره سقط جنین برای مادران باردار می باشد. سقط

در سه ماه اول معمولاً براثر اختلالات کروموزومی و هورمونی در جنین، سقط اتفاق

می افتد که اگر منجر به تکرار در آینده شود می تواند عوارض جدی برای مادر داشته باشد.

با بررسی های کارشناسی می توان علت احتمالی سقط را مشخص کرده و با طرح یک

نقشه درمانی مناسب و تعیین زمان مناسب برای بارداری از دچار شدن مادران به

سقط جلوگیری کرد.

آزمایشات سقط مکرر

پس از سقط، کاری که انجام می‌شود این است که بقایای سقط مورد آزمایش قرار گیرد

تا مشخص شود ناهنجاری ژنتیک باعث بروز سقط شده یا دلیل دیگری وجود دارد. بعد از

سقط جنین شما باید آزمایش‌هایی را انجام دهید تا دلیل واضحی برای بروز این اتفاق پیدا کنید.

۱- آزمایش APS (سندرم آنتی فسفو لیپید)

APS یا همان سندرم آنتی فسفولیپید یک اختلال خود ایمنی است که منجر به محدودیت

رشد جنین یا از دست دادن آن می‌شود. این سندرم می‌تواند باعث افزایش لخته خون شده.

گاهی اوقات زمانی که چنین شرایطی بروز می‌کند، جفت تشکیل نمی‌شود.

۲- TSH  (هورمون محرک تیروئید)

این آزمایش نشان می‌دهد که آیا شما مشکلی در تیروئید شما وجود دارد که باعث سقط‌های

مکرر می‌شود یا خیر. ترشح هورمون تیروئید در اندازه درست و منظم می‌تواند بارداری سالمی

را برای شما رقم بزند.

۳- T4 (تیروکسین)

این هورمون یعنی هورمون تیروکسین اصلی‌ترین هورمون تیروئید است که سطح پایین آن می‌تواند

رشد جنین را مختل کند.

۴- TPO (آنزیم تیروئید پراکسیداز)

این آنزیم به تولید ید کمک می‌کند.  وجود آنتی بادی آنتی تیروئید طی حاملگی یک شاخص افزایش

ریسک سقط است. مثبت بودن این تست نشان دهنده وجود آنتی بادی تیروئید پراکسیداز است.

البته داروهای سرکوب کننده ایمنی ممکن است نتایج را تحت تاثیر قرار دهند.

۵- تست قند

بسیاری از زنانی که دچار سقط‌های مکرر می‌شوند حتی با سطح گلوکز طبیعی، گلوکز ناشتای بالایی

دارند. برای اینکه نتیجه تست هرچه دقیق‌تر و درست‌تر باشد باید دست کم ۱۰ ساعت بین آخرین غذایی

که خوردید و آزمایش‌‌تان فاصله زمانی باشد. در صورتی که دیابت بارداری کنترل نشود می‌تواند موجب

بروز خطراتی برای مادر و جنین شود که از جمله این خطرات می‌توان به افزایش احتمال سقط مکرر

جنین اشاره کرد.

۶- بیماری سلیاک

شاید برای بسیاری از خانم‌هایی که دچار سقط جنین شده‌اند انجام چنین آزمایش سلیاک عجیب بیاید

چون معمولا این بیماری برای بسیاری از افراد بی‌علامت است. اما می‌تواند موجب نازایی و سقط شود.

خیلی از خانم‌ها این بیماری را یک بیماری حاد دستگاه گوارش می‌دانند اما تنها یک علامت ممکن است

تشخیص این بیماری را در شما قطعی کند. قطعا وجود چنین بیماری پرهیز غذایی سختی را به دنبال دارد.

۷- ویتامین D

کمبود ویتامین D به بسیاری از مسائل بارداری مرتبط است. این ویتامین در میان زنان ایرانی کمتر است

و به نظر می‌رسد مشکلی است که پیش از بارداری باید حل شود و این ویتامین با مکمل‌های مختلف تامین شود.

برای ارزیابی سقط مکرر ، علاوه بر گرفتن شرح حال و انجام معاینه بالینی، از آزمون‌های زیر نیز استفاده می‌شود:

  • بررسی کروموزوم والدین
  • بررسی آنتی‌بادی‌های مؤثر در سقط مکرر
  • بررسی ترومبوفیلیا
  • ارزیابی حفره رحم (با تصویربرداری از رحم و لوله‌های رحم)
  • بررسی کروموزومی محصول حاملگی
  • بررسی فلوسیتومتری خون

سقط مکرر و هپارین

درمان در بیماران سقط مکرر با علت ایمونولوژیک شامل هپارین، آسپیرین، ویتامین D، ایمینوگلوبولین

تزریقی و یا ترکیبی از این درمان‌ها می‌باشد. هپارین روزی ۲ بار هر بار ۵۰۰۰ واحد معمولاً در مواردی

که اشکال انعقادی یافت شود تجویز می شود و در این موارد تأثیر آن بسیار بسزا می باشد. مصرف

آن تا انتهای بارداری باید ادامه یابد. گهگاه تا ۶ هفته بعد از زایمان هم توصیه می شود.

مشکل ترومبوفیلی (غلطت خون) یکی از دلایل سقط مکرر می باشد. تشخیص آن غیر از بررسی

تغییرات در جفت و جنین دفع شده با کمک تستهای ژنتیکی و پروتئین ها می باشد. در صورتی که

تمایل دارید در این زمینه اطمینان حاصل نمایید نیاز به انجام آزمایشات می باشد. البته دلایل دیگری نیز

برای سقط وجود دارد، پس الزاماً دریافت آمپول هپارین ممکن است منجر به جلوگیری از سقط بعدی

نشود .در صورتیکه مشکل اصلی، ترومبوفیلی تشخیص داده شود و هپارین کمک کننده باشد شانس

سقط بعدی پائین می باشد.

درمان سقط مکرر

درمان سقط مکرر جنین با توجه به علت آن پیشنهاد می‌شود. احتمال بارداری موفق، صرف نظر از نتایج

بررسی، بالا است: درصد موفقیت بارداری در صورت مشاهده نشدن هیچ گونه ناهنجاری ۷۷ درصد

و در غیر این صورت ۷۱ درصد است. چنانچه ناهنجاری کاریوتایپ (اختلال ژنتیکی یا کروموزومی) علت

سقط باشد، والدین غالباً برای مشاروه ژنتیک معرفی می‌شوند. متخصص ژنتیک اختلال ژنتیکی را

توضیح می‌دهد و احتمال بارداری طبیعی در آینده را برآورد می‌کند.

تعدادی از والدین تصمیم می‌گیرند در طول بارداری بعدی تحت مطالعه ژنتیکی پیش از تولد باشند تا آرایش

ژنتیکی جنین به یکی از دو روش زیر بررسی شود:

  • نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی ( CVS): نمونه‌برداری از جفت در اواخر سه ماهه اول یا ابتدای سه ماهه
  • دوم انجام می‌شود.
  • آمینوسنتز: مقداری از مایع آمنیوتیک، مایع احاطه کننده نوزاد در دوران بارداری، آنالیز می‌شود.

چنانچه لقاح مصنوعی (IVF) انجام شود، می‌توان PGD یعنی تشخیص بیماری‌های ژنتیکی پیش از لانه

گزینی را انجام داد. در این عمل تزریق‌های متعددی بر روی مادر انجام می‌شود تا تعداد زیادی تخمک در

تخمدان رشد کند. سپس با انجام جراحی کوچکی تخمک‌ها از تخمدان‌ها بازیابی می‌شود. پس از آن یک

اسپرم در هر تخمک تزریق می‌شود و فرصت رشد به نطفه داده می‌شود. در مرحله بعد یک سلول از نطفه

نمونه‌برداری و آزمایش ژنتیکی آنالیز می‌شود تا نطفه آسیب‌دیده منتقل نشود.

اگر ناهنجاری رحمی مشاهده شود، جراحی با توجه به نقص موجود انجام می‌شود. چنانچه سندرم آنتی‌

فسفولیپید تشخیص داده شود، داروهای خاصی برای کاهش تشکیل لخته خون تجویز می‌شود. اگر دیابت

یا اختلال تیروئید عامل سقط باشد نیز داروهای مناسب تجویز می‌شود.

تغذیه مناسب برای جلوگیری از سقط مکرر جنین

افزایش مصرف سبزیجات برگ سبز، میوه‌‌ های تازه، امگا ۳ و امگا ۶، تخم‌ مرغ، ماهی و مواد لبنی و به

طور کل، داشتن یک رژیم غذایی متعادل می ‌تواند احتمال سقط را کاهش دهد.

مصرف غذائی حاوی ویتامین ب  برای زنان باردار یا زنانی که تصمیم به بچه دار شدن دارند به طور جدی

می تواند به مادران برای جلوگیری از تولد نوزاد ناقص یا جنین سقط شده کمک کند. اسفناج سرشار از

اسید فولیک است که یکی از ویتامین‌های گروه B است. از نقایص عصبی جنین پیشگیری می‌کند و

در سلامت جنین نقش دارد.

غذاهای حاوی ب ۱۲فقط غذاهای حیوانی مثل کباب برگ گوشت گوسفند و شتر، تخم مرغ محلی،

کره وروغن محلی و شیر محلی  می باشند و نخود و خرما و…حاوی ویتامین ب هستند. سویا حاوی مواد

معدنی غنی و ویتامین‌های D ، B2، A است و مصرف آن برای زنان باردار و جنین بسیار مفید است.

مصرف لوبیا و به عادت ماهانه را مرتب و از سقط مکرر جنین جلوگیری میکند.

مصرف آویشن،پونه و بابونه و غوره برای زنان باردار مفید نیست زیرا باعث سقط جنین می‎شود. کسانی که

غذای تند می‎خورند مبتلا به لک‌های صورت می‎شوند، چنانچه حامله باشند نوزادشان ممکن است

لکه‌هایی در بدنشان داشته باشند.

چنانچه مادر هنگام آبستن ادویه‌های تند مانند خردل یا دارچین و نعناع زیاد مصرف کند نوزاد مبتلا به اگزما

می‎گردد. مصرف عسل، قهوه، گلاب ، زیره ، سه زیره، محرک زایمان اند و ممکن است باعث زایمان زودرس یا سقط شود.

عرقیات گیاهی در دوران بارداری استفاده نشود چون تحقیقات کاملی روی آنها و اثرشان بر بارداری صورت

نگرفته است. جگر به هیچ عنوان استفاده نشود. چون حجم ویتامین A بالایی دارد و ممکن است اثرا تتراتوژنی

داشته باشد. مصرف زرشک را باید کاهش داد. بربرین موجود در زرشک احتمال سقط جنین را بالا می برد.

تخم مرغ حتما باید پخته مصرف شود و عسلی یا خام نباشد. و حتما دقت شود پوسته تخم مرغ شکسته یا

ترک دار نباشد چون میکروبها می توانند واردش شوند و تخم مرغ را آلوده کنند. گوشت حتما بطور کامل پخته

شود و نیم پز یا خام نباشد، چون میکروبها بزور کامل از بین نمی روند.

راههای جلوگیری از سقط  مکرر جنین

در ادامه توصیه هایی برای جلوگیری از سقط مکرر جنین آورده شده است:

در گذشته مادران سوپ ندول با گوشت نیمه پخته و با سوشی زیاد می خوردند و فرزندان سالم نیز متولد

میشد. غذاهایی که با حرارت پخته نمیشود حاوی باکتری هایی مانند اشرشیا ای کلای، کمپیلوباکتر،

لیستریا و سالونلا که می تواند باعث سقط مکرر جنین، مرده زایی و تولد نوزاد نارس شود. باید بدانید که

فقط غذای کاملا  پخته شده را مصرف کنید. شیر غیر پاستوریزه نخورید زیرا حاوی لیستریا است که یکی

از عوامل سقط مکرر جنین بشمار می رود.

برخی مادران فکر می کنند که با مالیدن مداوم شکم به جنین خود آرامش می دهند یا اینکه در زمان بارداری

ترک هایی بر روی شکم ایجاد میشود و نگران این ترک ها هستند و برای از بین بردن این ترک ها از کرم ها

و روغن های مختاف استفاده می کنند و شکم خود را ماساژ می دهند که این کرم و روغن ها جذب شده و

ممکن است خطرناک باشد. بهتر است در صورت استفاده نیز در مقادیر کم و بدون ماساژ استفاده کنید. و

شکم خود را نه اینکه مالش ندهید بلکه در زمان طولانی و در همه طول روز و با فشار نمالید.

برخی زنان فکر میکنند اگر زیاد راه بروند زایمان راحتری خواهند داشت در صورتیکه راه رفتن بیش از حد باعث

زایمان زودرس شده و در کسانی که دهانه رحم آنها کاملا بسته نیست خطرناک است. شما باید بطور ملایم

راه بروید و از انجام ورزش های خطرناک در دوران بارداری که تهدید کننده سلامتی شما و جنین شماست

پرهیز کنید.

در دوران بارداری، دمای بدن کمی بالاتر از حالت عادی است. اگر شما در فصل تابستان هستید، و احساس

خستگی و ناراحتی می کنید. نباید آب و یا غذای خیلی سرد بخورید اگرچه بسیار لذت بخش است اما ممکن

است برای شما و جنین ضرر داشته باشد با خوردن آب سرد عروق شکم و رحم منقیض شده و ممکن است

روی جنین اثرگذار باشد. بنابراین توصیه میشود که از خوردن آب یخ در دوران بارداری بپرهیزید.

چای و قهوه هر دو دارای مقدار زیادی کافئین هستند که در تکامل جنین اثرگذار خواهند بود. در بارداری مخصوصا

خانم هایی که کارمند هستند مدام عادت به خوردن چای دارند. در سه ماه اول بارداری که هنوز وضعیت مادر

ثابت نشده است سعی کنید حدالامکان مصرف چای را محدود و قهوه را اصلا مصرف نکنید.


همراه زائو (Doula) یا ماما (Midwife): تفاوت چیست؟

ماما : اگر شما برای اولین بار بارداری را تجربه می کنید احتمالا برایتان سوال است

که آیا دنبال یک ماما باشید یا پشتیبان مادر. تحت هدایت ماما و پشتیبان، شما از نظر

احساسی حمایت می شوید و می توانید پاسخ هر گونه سوال مربوط به بارداری، زایمان،

و مراقبت پس از زایمانتان را پیدا کنید. اگر در مورد اینکه باید پشتیبان یا ماما را انتخاب کنید

شک داردی، در اینجا به شما کمک خواهیم کرد.

پشتیبان یاهمراه زائو  کیست؟

پشتیبان در واقع کارشناسی است که برای کمک به مادر قبل، در طول و پس از زایمان

آموزش دیده است. نقش اصلی Doula درواقع مراقبت از آسایش و راحتی مادر است، در

حالی که دیگر کارکنان پزشکی روی هر دوی مادر و کودک تمرکز می کنند. شما می توانید

از Doula به عنوان مشاور یا آموزش دهنده در هنگام زایمان استفاده کنید.

Doula  چه می کند؟

یک Doula به شما کمک خواهد کرد:

  • بسیاری از زنان تصمیم می گیرند از حمایت Doula برای کمک به آنها در دوران بارداری و زایمان
  •  استفاده کنند. Doula به شما کمک می کند اطلاعات زیادی درمورد زایمان و بدنیا آمدن کودک
  • کسب کنید.
  • به شما نشان می دهد که آیا انقباضات شما واقعی هستند یا خیر.
  • راهنمایی doula برای زایمان به شما کمک می کند که به درستی تنفس کنید و تغییر
  • وضعیت دهید. او همچنین:
  • حمایت عاطفی و کمک به احساس امنیت را برایتان فراهم می کند.
  • در مواقعی که اضطراب یا ترس دارید، به شما در حفظ آرامش کمک می کند.
  • Doula پس از زایمان به شما کمک می کند تا از کار و مراقبت از نوزاد تازه بدنیا آمده آگاه شوید.
  • او همچنین در کارهای خانه و دیگر کودکانتان به شما کمک خواهد کرد.
  • Doula  پس از زایمان نیز به سلامت و مسائل پرستاری و فیزیکی شما توجه خواهد کرد.
  • او یکی از اولین افرادی است که می توانید برای سوال درمورد خودتان و کودکتان با او تماس بگیرید.
  • به شما کمک می کند با مشکلات کودک و اضطراب پس از زایمان مقابله کنید.

آموزش و مدرک Doula دولا

قبل از کار با مادران باردار، هر Doula باید گواهینامه بگیرد. معیارهای آموزش Doula در

کشورها و ایالت های مختلف متفاوت است.

چیزی که شما باید بدانید این است که اگر چه داشتن یک Doula  شما آرام  می کند، اما او

نمیتواند به اندازه ماما به شما کمک کند. Doulaها هیچ آموزش رسمی پزشکی ندارند و

نقش آنها تنها مشاور ای است.

Doula قادر نخواهد بود دارو و یا دیگر توصیه های پزشکی را در هر جنبه از کار برای شما داشته

باشد. او به عنوان مدافع شما عمل می کند و او آنجا است تا شما احساس بهتری داشته باشید

و مطمئن شوید که نظرات شما شنیده می شود.

ماما کیست؟

بر خلاف Doula، که تنها نقش هدایتی و حمایتی دارد، نقش ماما بیشتر پزشکی است.

ماماها، می توانند مرد و زن باشند، از شغل پرستاری شروع می کنند و سپس باید برای

کارشان گواهینامه بگیرند.

ماما چه کاری انجام می دهد؟

ماماها متخصصین پزشکی هستند. آنها مجهز و واجد شرایط برای کمک به پزشکان در طول

زایمان هستند، اما در زایمان های خانگی خودشان به تنهایی نیز می توانند بچه را بدنیا بیاورند.

همانطور که می بینید، ماما یک حرفه ای بسیار مهارت است که دارای دانش پزشکی و عملی

در زایمان است. ماما برای کارهای زیر واجد شرایط است:

  • مراقبت مادر قبل از زایمان.
  • آماده شدن برای تحویل به بخش سزارین.
  • انجام سونوگرافی مادر.
  • CTG و سایر دستگاه های مورد استفاده برای نظارت بر مادر و نوزاد را کنترل می کند.
  • داروی ضد درد می دهد
  • اپیدورال می دهد
  • کودک را از طریق واژینال به دنیا می آورد.
  • اپیزیوتومی انجام می دهد و بخیه می زند و غیره

آموزش ماما و صدور گواهینامه ماما

همانطور که می بینید، وظایف ماما بسیار پیچیده تر و از نظر پزشکی دشوارتر از آنهایی است

که از  انجام می دهد.

ماما باید در هر زمان فرآیند زایمان بتواند ورود کند و به پزشک متخصص ملحق شود. با این حال،

ماما همانند یک متخصص زنان و زایمان نیست.

با این حال، ماماها، پزشکان، پرستاران و doula ها در طول زایمان به عنوان یک تیم کار می کنند.

به همین دلیل جای تعجب نیست که یک پزشک نظرات ماما را هم بپرسد و یا درخواست مشاوره و مراجعه کند.

آیا شما باید بین doula دولا و ماما انتخاب کنید؟

نه. شما می توانید انتخاب کنید که هر دو، هیچ کدام و یا فقط یکی از دو را داشته باشید.

برای شما مهم است که بدانید که ماماها و doula ها دو شغل کاملا متفاوت را انجام می دهند.

اغلب این سردرگمی ناشی از همپوشانی دانش و ارتباط نزدیک بین این دو قبل و بعد از زایمان است.

با این حال، مشاوره و تایید نظرات یکدیگر و واجد شرایط بودن برای انجام مراقبت های پزشکی /

پس از زایمان دو چیز متفاوت است. تفاوت بین ماما و doula را می توان در چند مورد خلاصه کرد:

ماما یک حرفه پزشکی است که تخصص آن شبیه به یک دکتر است.

Doula یک دستیار و یک مشاور است که تنها با هدف حمایت از مادر کار می کند.

در حالی که لازم نیست که در دوران زایمان و پس از زایمان doula را در کنار خود داشته باشید

اما داشتن ماما به دلایل متعدد مفید است. ماماها اغلب بیشتر از پزشکان در دسترس هستند

و خدماتشان  برای ویزیت و صحبت با شما رایگان است و  هر زمان که دچار نگرانی های پزشکی

هستید، می توانید آنها را ملاقات کرده و یا تماس بگیرید.

ماماها زمانی که پزشک در دسترس نیست در کنار شما هستند و می توانند سلامت شما و نوزاد

را بررسی کنند. در بسیاری از کشورها و بیمارستان ها پزشکان با چندین بیمار کار می کنند و

همیشه نمی توانید در آنجا به آنها دسترسی داشته باشید.

تعداد بسیار کمی از پزشکان در تمام مدت کار در کنار مادر قرار دارند که می تواند برای مدت طولانی

ادامه یابد. مامای شما می تواند در صورت عدم وجود پزشک کمک کند و در صورت نیاز به آنها

سریعا به آنها ارجاع دهد.

درک تفاوت بین دوولا و ماما به شما کمک خواهد کرد تا بهترین تصمیم را بگیرید. در هنگام برنامه

ریزی برای زایمان به موارد زیر توجه داشته باشید:

شما مجبور نیستید انتخاب کنید

شما می توانید هردوی ماما و doula را داشته باشید. اگر بخواهید یک تیم حمایتی در یکی از مهم ترین

روزهای زندگی خود داشته باشید، شایسته آن هستید که کارکنان امور بهداشتی را که به تمام

سوالات در مورد کار، ترس و وحشت شما پاسخ خواهند داد در اختیار داشته باشید.

به این معنا است اگر احساس می کنید که به آنها نیازی ندارید می توانید آنها را نداشته باشید.

داشتن ماما توصیه می شود زیرا آنها برای ارائه مراقبت های پزشکی بسیار واجد شرایط هستند.

با این حال، شما می توانید تصمیم بگیرید که آیا به doula نیاز دارید یا نه.

اگر از نظر احساسی و مشاوره های فردی دیگر نیاز به کمک نداشته باشید و خودتان بتوانید

کارهایتان را انجام دهید احتمالا به doula نیازی ندارید.

اطمینان حاصل کنید که تصمیمتان بر اساس آنچیزی است که خودتان می خواهید و راحتی

خودتان نه بر اساس نظرات دیگران.

  • ماما و doula باید برای شما مناسب باشد و با شما مچ باشند.
  • صرف نظر از مهارت آنها، هر دوی آنها باید نسبت به شما مهربان و با درک نسبت به شرایط باشند.
  • هر دو ماما و doula باید نسبت به انتخاب شما احترام بگذارند.

اگر گزینه ای برای انتخاب کارکنان خود دارید، نگران نباشید کسانی را که بی احترامی می کنند را

کنار بگذارید. به ویژه برای اپیدورال، تغذیه با شیر مادر، داروهای ضد درد، مراقبت بعد از زایمان و سایر

جنبه های دیگر. کارشناسان باید دیدگاه های خود را در مورد مناسب ترین گزینه ها به اشتراک بگذارند،

و البته به تصمیمات شما نیز احترام می گذارند.

شما همیشه می توانید نظر خود را تغییر دهید

شما همیشه می توانید آن دسته از کارشناسانی که بی احترامی کرده و یا  نگرش منفی نسبت به شما

دارند، را کنار بگذارید. نقش هر دو ماما و doula این است که به شما کمک کنند تا احساس اعتماد به نفس

و راحتی داشته باشید، نه اینکه ناامنی و ناراحتی را ایجاد کنند. اگر هر کدام از این دو به تصمیمات شما

درمورد تغذیه با شیر مادر احساس مخالفی داشته باشند، یا تمایل به مصرف داروهای اپیدورال، ضد درد

و یا هر جنبه دیگری از مراقبت پس از زایمان، شما حق دارید آنها را کنار بگذارید و فرد دیگری را انتخاب کنید.

نتیجه

دانستن تفاوت بین ماما و doula به شما کمک خواهد کرد که بدانید که چه کارهایی می توانند برای شما

انجام دهند تا شما و نوزادتان در حین زایمان و پس از زایمان از شما حمایت کنند. شما می توانید تصمیم

بگیرید که کدام متخصص براساس نیازها، بودجه و منابع موجودتان مورد نیاز است. شاید مشخص کردن

کیفیت مناسب کارکنان پزشکی شما مهمتر از یک انتخاب است. لیستی از ویژگی های مورد نیاز در ماما

و doula را ذکر کنید و انتخاب خود را بر اساس آنها انجام دهید.