تزریق داخل عضلانی در کودکان
تزریق داخل عضلانی
محل تزریق داخل عضلانی با توجه به سن کودک، میزان توده عضلانی و غلظت و
حجم دارو تعیین می شود.
نوزادان ممکن است حجم بیشتر از ۰.۵ سی سی را در یک محل تحمل نکنند. در
حالی که کودکان بزرگتر یا خردسالان ممکن است یک سی سی را در هر جایی از
تحمل کنند. با رشد کودک می توان حجم های بیشتر را بکار برد.
دلیل منطقی: در داروهایی که حجم بیشتر دارند از عضله های بزرگ تر(حجیم تر)
استفاده می شود. از تزریق در مناطقی با رگ های خونی و اعصاب بزرگ اجتناب
شود.
برای کودک شیرخوار عضله وستوس لترالیس مناسب می باشد ، فقط
بخش میانی و جانبی ران واجد شرایط است. یک سال پس از راه رفتن کودک می توان
از عضله سرینی (دورسوگلوتئال) جهت تزریق استفاده کرد. اما چون تکامل این عضله
ضعیف است، انتخاب آنها برای کودکان کمتراز ۵ سال مطلوب نیست.
محل مناسب برای تزریق عضلانی در کودکان بزرگ تر و نوجوانان همانند بالغین
وستوس لترالیس، دلتوئید، و عضله ونتروگلوتئال می باشد.
در هنگام تزریق باید فراهم کردن امنیت کودک حائز اهمیت می باشد. برای حفظ و
ثابت نگه داشتن کودک در حین تزریق می توان از محدود کننده ها استفاده کرد. ضمنا
وسایل مورد استفاده بایستی ایمن، کم خطر باشند. این مسئله ایمنی را برای کودک
و پرستار فراهم می کند (انجمن سلامت و امنیت حرفه ای امریکا ۲۰۰۱).
مکان های مورد نظر در تزریق عضلانی
الف-دلتوئید
ب-وستوس لترالیس
ج- دورسوگلوتئال
د – ونترو گلوتئال
شکل : عضله پهلویی ران محل مناسب تزریق داخل عضلانی در شیرخواران است.
مهارت . نحوه تزریق عضلانی
آمادگی:
۱. انتخاب سرنگ با توجه به حجم دارویی که توصیه شده است. سر سوزن باید
به اندازه کافی طویل باشد که به بافت زیر جلدی و داخل عضله نفوذ کند. استفاده
از سر سوزن با طول ۱-۰.۵ اینچ (اندازه ۲۵-۲۱) در شیرخواران و کودکان توصیه
می شود.
۲-۱. انتخاب محل تزریق
تجهیزات: * سرنگ حاوی دارو * الکل برای تمیز کردن * باند کوچک *گاز با سوآپ پنبه
روش: به شیوه استریل
۱- پرستار دیگری هنگام تزریق داروی عضلانی جهت نگه داشتن کودک حضور داشته باشد (شکل ۵-۷) .
دلیل منطقی: احتیاطات حین تزریق سبب به حداقل رساندن آسیب به کودک شده و
باعث می شود که به نحو صحیح و مطمئن انجام شود.
۲- دستکش بپوشید.
۳- انتخاب محل: از پنبه الکل به صورت حرکت چرخشی دایره ای محل را تمیز نمائید.
۴- عضله را بین شصت و سایر انگشتان ثابت نگه دارید.
۵- درپوش پلاستیکی سر سوزن را بردارید و سوزن را با زاویه ۹۰ درجه سریع وارد عضله نمائید.
۶- سرنگ را آسپیره کنید (پیستون را به عقب بکشید).
دلیل منطقی: وقتی که طول سرسوزن بلند است و با زاویه ۹۰ درجه تزریق شود باعث
می شود که سوزن وارد عضله شود، سپس به جهت اطمینان از عدم ورود سوزن به داخل
رگ، پیستون سرنگ را به عقب بکشید (سرنگ را آسپیره کنید).
۶- اگر خون آسپیره نشد دارو را تزریق کنید. سپس سر سوزن را از عضله بیرون بکشید و
ناحیه را با یک گاز یا پنبه الکلی ماساژ دهید سپس کودک را در یک وضعیت راحت قرار دهید.
در صورت وجود قطره خون در ناحیه می توان یک گاز کوچک در ناحیه قرار داد و یا ناحیه را با گاز کوچک تمیز کرد .
۷- از گذاشتن مجدد سرپوش سرنگ خودداری نمایید و بر اساس استاندارد های حفاظتی
توصیه شده بیمارستان، سوزن را در محفظه های مقاوم در برابر سوراخ شدن قرار دهید.
شکل ۵-۷: پاها و بازوهای کودک به وسیله پدر و پرستار محدود شود به نحوی که تزریق
با ایمنی انجام شود.
رشد و تکامل: در هنگام آماده کردن برای تزریق عضلانی، به سن، سطح رشد و تکامل کودک
توجه شود. کودکان و نوپایان مطمئنا به توضیحات کم و سرپایی نیاز خواهد داشت. اغلب کودکان
پیش دبستانی و سن مدرسه می توانند دلیل تزریق را بفهمند. آنچه که آنها هنگام انجام رویه
تجربه خواهد کرد، توضیح دهید از جمله “من در حال تمیز کردن بازوی شما با الکل هستم. این
باعث خنک شدن پوست می شود اما صدمه نمی زند”. همچنین می توان از انحراف فکری
موقع تزریق کردن استفاده کرد مثلا وقتی من تزریق کردم با هم تا ۱۰ بشماریم، باشه. حالا
یک، دو، سه،…” و در پایان تزریق از کودکان برای رفتارشان تشکر و تعریف کنیم. مثلا “می دانم
شما ترسیده بودید اما توانستید به ما کمک کنید که تزریق را سریع انجام دهیم.”
تزریق زیر جلدی: محل تزریق زیر جلدی به سن کودک بستگی دارد، معمولا در نوزادان،کودکان
نوپا از قسمت پشتی فوقانی بازو یا جلویی ران استفاده می شود.
مهارت ۳-۷. طریقه تزریق زیر جلدی
۱. تعیین اندازه سرنگ به حجم و دوز دارویی که تجویز شده بستگی دارد. سر سوزن باید
فقط طول کافی برای سوراخ کردن بافت زیر جلدی داشته باشد که زیر پوست و سطح چربی
بالاتر از عضله وارد شود سر سوزن با طول ۳.۸ تا ۵۸ اینچ (۲۶-۲۵ شماره) برای کودکان و بچه ها توصیه شده است.
۲. محل مناسب انتخاب شود.
لوازم و تجهیزات: *. سرنگ پر شده با دارو *. پد گازی یا توپه کتانی *. باندکشی کوچک
* الکل برای تمیز کردن
شیوه : استریل
۱. یک پرستار یا همراه یا والدین، نوزاد را موقع تزریق نگه دارند.
۲. دستکش بپوشید.
۳. محل مناسب را انتخاب کنید و با استفاده از الکل به صورت حرکت چرخشی از مرکز به اطراف
محل را تمیز نمایید
۴- پوست را بین انگشت شست و اشاره جمع کنید.
۵-در پوش سرنگ را بردارید. سر سوزن را سریع و با یک زاویه ۴۵ درجه وارد پوست نمایید. پوست
را رها کنید و پیستون سرنگ را به طرف عقب بکشید.
دلیل منطقی: استفاده از زاویه ۴۵ درجه در تزریق زیر جلدی نسبتا از ورود دارو به داخل
عضله جلوگیری می کند.
۶. دارو را در صورت عدم مشاهده خون در سرنگ تزریق کنید. سپس سوزن را با همان
زاویه ورودی خارج نمایید. ناحیه را با یک پد گازی یا سواپ پنبه (الکلی شده) ماساژ دهید
و کودک را به یک وضعیت راحت قرار دهید. اگر یک قطره خون دیده شد یک باند کوچک
روی ناحیه قرار دهید.
۷. از گذاشتن درپوش سوزن خودداری نمایید و طبق استاندارد محافظتی توصیه شده
سوزن را در ظروف مقاوم قرار دهید.
داروی وریدی: اصول تزریق داروی داخل وریدی در کودکان شبیه بزرگسالان است. توصیه های
خاص جهت تزریق داروی داخل وریدی در این قسمت بیان شده است. مسیر داخل
رگ را از نظر بازبودن بررسی نمایید. تعداد زیادی از داروها حلال های ویژه ای دارند.
بعضی از دارو ها فقط با محلول های ویژه مثل نرمال سالین سازگار هستند. برخی
دیگر از داروها بایستی به آهستگی انفوزیون بشوند. در حالی که بعضی داروها
می توانند سریعا تزریق شوند.
از استاندارد های تزریق دارویی و دستورالعمل بیمارستان خود در مورد تزریق سریع
کمتر از ۱۰ دقیقه و تزریق متناوب دارو مطلع باشید. از عدم تداخل داروها هنگام
از یک مسیر وریدی اطمینان حاصل نمایید و در بین تزریق دو دارو مسیر را شستشو دهید.
توصیه های خاص: توصیه می شود دارو های داخل وریدی شیرخواران و کودکان را
در یک محفظه کنترل حجم مثل میکروست، رقیق شده و توسط پمپ الکترونیکی برای
تزریق صحیح و دقیق قرار دهید. در صورت کنترل دقیق جذب و دفع بهتر است برای
انفوزیون دارو از پمپ سرنگی استفاده شود. بایستی پمپ با توجه به حجم مایع و
میزان انفوزیون تنظیم شود. با استفاده از پمپ می توان از انفوزیون همه دارو به داخل
ورید اطمینان حاصل نمود. از آنجا که مقداری از دارو در بخش انتهایی کاتتر باقی می ماند
بهتر است مسیر را پس از اتمام جریان انفوزیون شستشو داد تا بدین ترتیب همه دارو
به داخل ورید انفوزیون شود.
