سالمند
روانشناسی – راهنمائی برای افراد مبتلا به زوال عقلی و پرستارانشان:
زوال عقلی بیماری می باشد که باعث می شود افراد حافظه خود و توانائی
یادگیری و صحبت با دیگران را از دست بدهند. بمرور زمان، شخص مبتلا به
زوال عقلی بصورت فزاینده ای دچار مشکلاتی در قوه تفکر، تصمیم گیری و
انجام امور روزمره خود خواهد گردید. دانشمندان و پزشکان بصورت دائم در مورد
این بیماری سالمند اطلاعات بدست می آورند.
فراگیرترین نوع زوال عقلی بر اثر از دست دادن سلول های مغزی ایجاد می شود.
انواع دیگر زوال عقلی در نتیجه آسیب به عروق خونی مغز بوجود می آیند. ضربه مغزی،
سکته مغزی یا تعدادی از سکته های مغزی کوچک در کنار هم، روی جریان خون در
مغز تاثیر گذاشته و می توانند نهایتاً منجر به شروع بیماری سالمند زوال عقلی شوند.
مردم گاه گاه مسائلی را برای مدتی فراموش کرده و سپس آن را به خاطر می آورند
و افزایش بمرور این حالت با افزایش سن طبیعی می باشد. این را نمی توان زوال عقلی
دانست. افراد مبتلا به زوال عقلی نه تنها اطلاعات مهم را فراموش می کنند، بلکه دارای
قابلیت محدود در یادگیری و به یاد آوردن مسائل جدید و همینطور قدرت تصمیم گیری درست می باشند.
چه کسی به زوال عقلی مبتلا می شود؟
احتمال ابتلا به زوال عقلی با افزایش سن بیشتر می شود. اگر چه زوال عقلی بیشتر
در افرادی به سن ۶۵ سال یا بیشتر دیده می شود، ممکن است در سنین کمتر نیز شروع
شود. زوال عقلی یک بیماری سالمند است و نتیجه طبیعی از افزایش سن نمی باشد.
حدوداً ٨٪ از جمعیت بالا ۶۵ سال در کانادا دارای نوعی زوال عقلی بوده و ٣۵ ٪ کانادائی های
بالای ٨۵ سال دارای علائم زوال عقلی می باشند. تخمین زده می شود که احتمالاً در بریتیش
کلمبیا بین ۵١٠٠٠ تا ۶۴٠٠٠ نفر در حال حاضر به نوعی زوال عقلی مبتلا بوده و ۴٩ نفر از هر
١٠٠٠ مرد بالای ۶۵ سال دارای زوال عقلی می باشند در حالیکه ٧٠ نفر از هر ١٠٠٠ زن بالای
۶۵ سال دارای نوعی از این بیماری هستند.
از آنجائیکه این بیماری اغلب بیشتر در افرادی با سابقه خانوادگی بوجود می آید، چنین بنظر
می آید که زوال عقلی می تواند بیماری سالمند ارثی باشد. با وجود این داشتن پدر یا مادری مبتلا به
زوال عقلی بدین معنی نیست که شما هم حتماً مبتلا خواهید شد. این بیماری واگیر دار نیست
و نمی تواند در نتیجه لمس یا استفاده مشترک وسیله ای با فردی مبتلا به زوال عقلی، منتقل شود.
شناسائی زوال عقلی
در صورت مشاهده بعضی از علائم زوال عقلی در خود یا عزیزانتان، ملاقات دکتر خانوادگی مهمترین
اقدام بعدی خواهد بود. دکتر شما در مورد نگرانی هایتان با شما صحبت نموده و از شما
سوالاتی برای جمع آوری اطلاعات بیشتر در مورد حافظه، توانائی در منطق و هر گونه مشکلات
احتمالی در قوه سخن گوئی یا انجام اعمال روزمره خواهد پرسید. این اطلاعات به دکتر شما
در تشخیص بیماری و عامل ایجاد این علائم در شما یا عزیزانتان، کمک خواهد کرد. بعضی از
عوامل ایجاد زوال عقلی را می توان بخوبی با درمان کنترل نمود. مانند:
• افسردگی
• تاثیرات سوء ناشی از تداخل داروهای مصرفی
• چرک
• بیماری های تیروئید یا قلب
• وابستگی به مشروبات الکلی
• تغذیه نامناسب: نداشتن غذا یا آشامیدنی کافی
شناسائی عوامل این عوارض در اسرع وقت بسیار مهم می باشد زیرا این امر به معنی اجرای
صحیح مراقبت، درمان و پشتیبانی بوده و به شما زمان کافی برای برنامه ریزی برای آینده می دهد.
تفاوت زوال عقلی و بیماری آلزهایمر (آلزایمر) چیست؟
بیماری آلزهایمر نوعی زوال عقلی می باشد. از میان انواع مختلف بیماری های زوال عقلی، آلزهایمر
رایج ترین و شناخته شده ترین آنهاست. در حدود ۶٠ ٪ تا ٧٠ ٪ از مبتلایان به زوال عقلی، بتنهایی
آلزهایمر داشته u1740 یا دارای ترکیب آن با انواع دیگر زوال عقلی مانند زوال عقلی عروقی (سکته مغزی کوچک)
می باشند. انواع دیگر زوال عقلی با شیوع کمتر که ممکن است به گوش شما خورده،Lewy Body Dementia
باشند عبارتند از: زوال عقلی لوی بادی بیماری پارکینسون و بیماری،Pick’s Disease بیماری پیکس Creutzfeldt-Jakob Disease کروتزفلدت-جی کاب
آیا زوال عقلی قابل درمان است؟
در حال حاضر درمانی برای زوال عقلی موجود نمی باشد. با این وجود داروهایی موجودند که می توانند
حال شما را بهتر کرده یا توسعه بیماری را در بعضی از افراد برای مدتی، اگرچه نه برای همیشه، کندتر
کنند. انواع داروهای دیگر می توانند در کنترل کردن اضطراب، افسردگی و مشکلات رفتاری کمک کنند. انواع
دیگر داروهای جدید در حال ایجاد هستند. قبل از گرفتن هر گونه تصمیم در مورد نوع درمان، مشورت با دکترتان
در مورد انتظاراتتان از درمان و خطرات و منافع احتمالی انواع درمان های مختلف، بسیار مهم می باشد.
پرستاران شخصی می توانند علائم و وضعیت عمومی و سلامتی را زیر نظر داشته و باید در تصمیم گیری
برای برنامه ریزی نوع درمان شرکت داده شوند.
جلوگیری از زوال عقلی
در حال حاضر هیچ مدرک علمی دال بر وجود راه جلوگیری از زوال عقلی وجود ندارد. با این وجود راه های
بسیاری هستند که شما می توانید انجام دهید تا حافظه خود را قوی نگاه داشته و توانائی انجام اعمال
روزمره را تقویت کرده و مستقل بمانید.
١. بیماری های مرتبط را به نحو صحیح کنترل کردن: اگر فشار خون بالا داشته، بیماری قند یا عوامل خطرآفرین
دیگری برای بیماری های عروقی دارید، مطمئناً به تجویزات پزشکی عمل کنید.
٢. از مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر خود داری نمائید.
٣. ذهن خود را مشغول نگاه دارید: جدول کلمات حل کنید، روزنامه بخوانید، موسیقی بنوازید.
۴. فعالیت بدنی داشته باشید: راه پیمائی کنید، به کلاس رقص بروید، در سالن ورزشی عضو شوید، شنا و دوچرخه سواری کنید.
۵. رژیم غذائی صحیح داشته باشید: غذای سالم، مغذی با ویتامین کافی میل کنید.
زندگی با زوال عقلی
شخص مبتلا به زوال عقلی می تواند تا مدت زیادی بعد از ایجاد علائم اولیه بیماری، زندگی کند. بیشتر افراد
دارای زوال عقلی بعد از تشخیص بیماری سالمند به زندگی در خانه خود با کمک افراد خانواده، دوستان و پرستاران ادامه می دهند.
فعال ماندن و ادامه ارتباط با خانواده، دوستان و علاقه مندی های خود برای سلامت u1608 و رفاه شخص مبتلا
اهمیت دارند. با پیشرفت بیماری، پرستاری در خانه می تواند بیش از اندازه مشکل شود و شخص مبتلا احتمالاً
نیازمند انتقال به یک مرکز مراقبتی بلند مدت خواهد بود. این تصمیم باید بصورت مشترک توسط پرستاران شخصی
و دکتر خانواده گرفته شود.
برنامه ریزی
شما احتمالاً سوالاتی در مورد اینکه برای شما چه اتفاقی در شرف وقوع بوده دارید و ممکن است که نگران
آینده باشید. این سوالات شامل موارد زیر هستند:
١. آیا خانواده من موقعیت مرا درک خواهند کرد؟
٢. آیا باید از رانندگی خود داری نمایم؟
٣. آیا دارای وصیت نامه می باشم؟
۴. آیا وضعیت مالی من مرتب می باشد؟
با دکتر خانواده خود صحبت کنید. یادگیری در مورد زوال عقلی به افراد خانواده و پرستاران شخصی در هماهنگی
با تغییرات ناشی از آن کمک خواهد کرد. برای ارزیابی راه های موجود و پرسیدن سوالاتی که خود دارید،
با دکترتان قراری بگذارید.
بسیاری از افراد برای آینده برنامه های مالی بوجود خواهند آورد. برای مثال، دادن وکالت، ولی مهم است
که اینک برای نیازهای پزشکی خود در آینده برنامه ریزی کنید.
شما می توانید کسی را برای گرفتن تصمیمات پزشکی به جای خود با نوشتن توافق نامه ای انتخاب کنید.
شخص منتخب شما قانوناً می تواند به نیابت شما تصمیمات لازم پزشک را اتخاذ نماید. مهم است که این
تصمیمات را با دکتر خود در میان بگذارید تا وی بداند که چه تصمیماتی گرفته شده و شما شخصی را برای
تصمیم گیری به جای خود انتخاب نموده اید.
برای خانواده های افرادی که اخیراً مبتلا به زوال عقلی گشته اند
١. تا آنجا که می توانید بیاموزید.
٢. بیاد داشته باشید این بیماری سالمند بر توانائی های شخص مبتلا تاثیر گذار است.
٣. نگذارید شخص مبتلا از جلوی چشم شما دور شود.
۴. بدنبال راه های درمان بگردید.
۵. بیاد داشته باشید که در حال تجربه کردن حالات روحی مختلف می باشید.
۶. برای آینده برنامه ریزی کنید.
٧. بیاد داشته باشید که پرستاری آسان نخواهد بود.
٨. از دیگران کمک بخواهید.
٩. شبکه کمک بوجود بیاورید.
١٠ . بدانید که جامعه آلزهایمر برای کمک به افرادی که به انواع مختلف زوال عقلی مبتلا هستند و پرستارنشان، آماده می باشد.
