مشکلات روحی و روانی می تواند در تغذیه سالمندان تاثیر گذار باشد
ـ عوامل جسمانی موثر در تغذیه سالمندان: مانند کاهش کل انرژی مورد نیاز،
بیماریهای مزمن، بی‌اشتهایی، تغییر حس چشایی، خرابی دندان‌ها، بی‌تحرکی، ناتوانی جسمی،
مشکلات گوارشی، تداخلات دارویی و یا تداخل غذا و داروها
ـ تاثیر مشکلات روحی و روانی در نوع تغذیه سالمندان: افسردگی، تنهایی، از دست دادن همسر
ـ از عوامل تاثیر گذار در انتخاب نوع تغذیه سالمندان مشکلات اقتصادی می باشد:
درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و طبخ غذای مناسب و زندگی در آسایشگاه
وضعیت تغذیه سالمندان:
یکی از نکات مهم در تغذیه سالمندان مصرف فراوان مایعات می باشد
• مصرف شیر و لبنیات در هر روز.
• استفاده از نور خورشید ( نیم ساعت روزانه ) برای تامین ویتامینD
• در سالمندانی که دندان مصنوعی دارند و قادر به جویدن غذا نیستند استفاده از غذاهایی مانند
( برنج نرم به صورت کته، گوشت های نازک قیمه ای آب پز و نرم، سیب زمینی پخته و پوره شده،
مرغ پخته با آب آن، شیر، ماست، پنیر، تخم مرغ پخته، سبزیجات پخته، میوه و آب میوه تازه
وغلات لازم است.
• مصرف مایعات فراوان ۶-۸ لیوان روزانه مخصوصا وقتی ازفیبرها استفاده میکنید شیر،
چای، قهوه، سوپ و بستنی خوب است در صورت داشتن بی خوابی از دادن چای و قهوه قبل
از خواب خودداری کنید و مصرف یک لیوان شیر ولرم خوب است.
• سالمندان از نوشیدن آب بعد از ساعت ۸ شب خوداری کنید.
• تا ۲ ساعت بعد غذا چای نخورید و در صورت امکان از لیموترش تازه برای جذب
بهتر غذا استفاده شود.
• برای کاهش کلسترول خون روزانه یک تا دو عدد سیب بخورید.
• مصرف مایعات کافی ومواد پرفیبر( نان سبوس دار، گلابی آلو، زردالو و سبزیجات
مثل اسفناج و سبزی خوردن ) برای درمان یبوست خوب است.
یبوست یکی از شایع‌ترین بیماریهای عصر حاضر است. از نظر پزشکی دفع مدفوع سخت،
ناکامل یا با تعداد کم همه به معنای یبوست است.
شناخت درست از نیازهای تغذیه سالمندان اهمیت ویژه ای دارد
• کاهش مصرف نوشابه های گازدار و کافئین دار.
• تخم مرغ یک روز درمیان استفاده و در صورت کلسترول بالا اصلا مصرف نشود.
تخم مرغ را به صورت نیمرو مصرف نکنید.
• میوه های غنی از ویتامین های Cو Aرا زیاد مصرف کنید.
• تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید ولی درهر وعده حجم غذای کمتری بخورید.
• غذاهای چرب و شیرین را محدود کنند.
• کاهش مصرف سبزیجات نفاخ مانند گل کلم و کلم.
• غذاهای دودی و کنسرو شده مصرف نکنید.
• گوشتهای کم چرب مثل ماهی، گوشت گوساله تازه، فیله ران و سردست،
مرغ بدون پوست خوب است ازگوشت قرمز کمتر استفاده شود.
• غذاهای چرب سرخ شده، حبوبات نپخته، سبزیهای نفاخ، پیاز، شلغم، تربچه، کلم،
تخم مرغ نیمرو و سس ها را مصرف نکنید.
• پودرفندق و بادام را به حریره ها اضافه کنید زیرا منیزیم دارد.
• در صورتی که سالمندی فشارخون دارد از غذای کم نمک استفاده کند.
• همیشه در وعده های غذایی غذای سنگین را در ناهار مصرف نماید.
• به علت کاهش ذخیره پروتئین در سالمندان ۱۶ درصد انرژی روزانه آنها ازپروتئین باشد.
• ۵۵-۶۰ درصد کالری از کربوهیدرات تامین شود.
• چربی ها بیشتر از ۲۰-۲۵ درصد در رژیم غذای سالمند نشود.
• مصرف مولتی ویتامین هرروز خوب است.
ویتامین ها و مواد معدنی لازم در تغذیه سالمندان:
در انتخاب نوع تغذیه سالمندان باید به بیماریهای آنها نیز توجه کرد
جذب کلسیم و ویتامین D بدن با افزایش سن کاهش می‌یابد که خود اثر مخربی بر سلامت استخوان‌ها دارد و سبب افزایش احتمال شکستگی‌های استخوانی می‌شود. بنابراین با افزایش سن نیاز بدن به مصرف منابع غنی کلسیم (مانند شیر و لبنیات) و تأمین ویتامین D (استفاده از نور آفتاب) افزایش می‌یابد.
قرار گرفتن به مدت طولانی‌تر در معرض نور مستقیم خورشید و مصرف جگر و روغن کبد ماهی برای تأمین ویتامین D توصیه می‌شود. بر این اساس توصیه می‌شود زنان بالای ۵۰ سالی که تحت درمان با استروژن نیستند و همچنین همه بزرگسالان بالای ۶۵ سال ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز مکمل دارویی کلسیم مصرف کنند. شیر و لبنیات از منابع غنی کلسیم هستند.
در برخی افراد، به خصوص سالمندان به علت ایجاد ناراحتی معده ناشی از مصرف شیر تازه، مصرف سایر غذاهای غنی از کلسیم از جمله ماست و پنیر به عنوان جایگزین شیر توصیه می‌شود. همچنین شیر بدون لاکتوز که اخیراً در کشور تولید شده است، جهت مصرف افرادی که دستگاه گوارش آنها قادر به تحمل شیر معمولی نیست توصیه می‌شود.
با افزایش سن توانایی جذب ویتامین B12 بدن حتی در افرادی که عملکرد عصبی طبیعی دارند کاهش می‌یابد. گوشت قرمز، ماهی و تخم‌مرغ از منابع ویتامین B12 می‌باشند.
کم‌خونی فقر آهن در سالمندان نسبت به افراد دیگر شیوع کمتری دارد اما در افرادی که غذاهای کم انرژی مصرف می‌کنند شایع است. نیاز مردان و زنان سالمند به آهن یکسان است و میزان توصیه‌شده روزانه به طور متوسط ۷ میلی‌گرم است.
زرده تخم‌مرغ، گوشت، ماهی، جگر، حبوبات و سبزیهای برگ سبز تیره مانند جعفری، برگ چغندر، گشنیز و بخش‌های تیره برگ از منابع آهن می‌باشند.